Chia cho nhau nụ cười héo úa Sẻ cho nhau giọt lệ tươi vui Xoa cho nhau bao vết chém của đời Cùng nhau nhặt lại những gì rơi rụng...Cùng nhau nhặt lại những gì rơi… rụng…

27 tháng 12, 2014

Sống xa hoa trong sự nghèo khổ của cộng đồng là bất nhẫn!

(Dân trí) - Nghèo khó không thể là “công trạng” và giàu có cũng không phải là tội lỗi. Thế nhưng sống xa hoa trong một xã hội còn nghèo khó, ăn chơi phè phỡn khi đồng bào mình còn nghèo khổ thì chắc chắn cũng không phải là lối sống đẹp mà có gì đó còn như bất nhẫn.


(Minh họa: Ngọc Diệp)
(Minh họa: Ngọc Diệp)
Việt Nam ta giàu hay nghèo? Có lẽ trước câu hỏi đó, câu trả lời không ngần ngại với nhiều người là nghèo hoặc chí ít, chúng ta mới vượt qua ngưỡng một quốc gia nghèo.
Theo bài báo “Toàn xe siêu sang: Ai nói Việt nam nghèo?” đăng trên Vietnam Net của tác giả Trần Văn Tuấn thì với hơn 90 triệu người dân, thu nhập của cả nước năm 2014 dù đã rất cố gắng cũng chỉ có thể đạt khoảng 171,4 tỷ USD .Trong đó, “khoảng hơn 9 triệu người nghèo trên cả nước chỉ thu nhập khoảng 5 tỷ USD trong năm nay – tương đương với 550 USD/người/năm so với con số 1.900 USD trung bình của cả nước.
Con số này đồng nghĩa với một thực tế rằng sau gần 3 thập niên đổi mới và được  đánh giá cao về thành tích giảm nghèo, tại năm 2014 này Việt Nam chúng ta vẫn còn có tới hơn 9 triệu người dân đang sống với mức thu nhập thấp”.
Thế nhưng nhìn vào độ “chơi sang” của giới đại gia, showbiz thì Việt Nam ta không hề kém cạnh. Thậm chí, tỉ phú nhiều nước phải “ngả mũ” trước sự xa hoa của một nhóm nhỏ những người giàu có. Họ sẵn sàng bỏ ra hàng trăm ngàn, thậm chí hàng triệu USD để làm những chuyện khác người.
Đó là chuyện một đại gia mua cho vợ cái giường 6 tỉ đồng (khoảng 300.000 USD) chỉ để cho người nước ngoài biết” hay tạc 3 bức tượng 3 người vợ từng phụ bạc, ôm tài sản của ông ta ra đi.
Một đại gia khác ở Tuyên Quang còn bỏ ra 4 tỉ VND để sắm cho mình một cái kính.
Một đại gia đất Hà thành thì bỏ ra 140 cây vàng để dát vàng cho cái… toilet.
Trong lĩnh vực xe cộ, một đại gia có dàn siêu xe với gần 20 chiếc. Trong đó có 6 chiếc được đóng theo cặp bao gồm bộ đôi Lamborghini Gallardo, bộ đôi Lamborghini Murcielago LP640 màu đen và màu cam, bộ đôi Aston Martin Rapide, bộ đôi coupe Bentley Continental GT, bộ đôi limousine và hai chiếc Rolls-Royce Ghost. Số còn lại là những siêu xe và xe sang như Ferrari 458 Italia, Cadillac, BMW M6.
Trong giới showbiz  chân dài, người mẫu chuyện mua sắm cũng kinh hoàng. Một cô ca sỹ tàng tàng cũng dễ dàng tậu cho mình một chiếc váy tiền tỉ.
Một cô “người mẫu chân dài” vô danh cũng có thể dận lên đôi giày vài trăm triệu không còn là chuyện lạ.
Không chỉ giới chân dài, người mẫu, đại gia, ngay cả giới “bình dân” cũng ăn chơi không kém. Con số tiêu thụ hàng tỉ lít bia, rượu cả nước mỗi năm khiến nhiều quốc gia phải… kính phục!
Thực ra, việc tiêu sài là tiền của họ và quyền của họ, không ai có quyền ngăn cản hay đàm tiếu.
Nhưng nếu suy nghĩ kỹ một chút, hãy đặt câu hỏi tiền của họ ở đâu ra vậy? Tất nhiên, họ sẽ có hàng ngàn cách lý giải, song người dân thì chỉ có mấy câu hoài nghi thôi.
Dân chúng hoài nghi bởi với mức tiêu sài “tầm cỡ thế giới” nhưng trong giới đại gia, chúng ta không (hoặc chưa) có dù chỉ một thương hiệu nổi tiếng thế giới.
Trong giới nghệ sĩ cũng tương tự, có lẽ hiếm có ai chỉ nhờ tiền cát sê trên sàn diễn mà dám mua một cái váy vài ba tỷ đồng.
Đối với người bình thường, có lẽ không cần nhắc lại con số năng suất lao động của một người Singapo bằng… 15 người Việt.
Đó là chưa kể có những quan chức chỉ số tiền mất trộm ở cơ quan cũng lên tới… 3 tỉ đồng!
Tất nhiên là không có chuyện cào bằng và cũng không cổ súy cho tư tưởng “cướp của người giàu chia cho người nghèo”. Từ cổ xưa, xã hội đã có người giàu, kẻ nghèo. Nghèo khó không thể là “công trạng” và giàu có cũng không phải là tội lỗi.
Thế nhưng, sống xa hoa trong một xã hội còn nghèo khó, ăn chơi phè phỡn khi đồng bào mình còn nghèo khổ thì chắc chắn cũng không phải là lối sống đẹp mà có gì đó còn như bất nhẫn.
Mới biết các tỉ phú lừng danh trên thế giới đã sâu sắc, uyên thâm như thế nào khi họ dành hầu hết tài sản của mình để làm từ thiện.
Và phải chăng đó cũng là khoảng cách giữa “đại gia” của ta và tỉ phú của thế giới?

Bùi Hoàng Tám

26 tháng 12, 2014

Ảnh hiếm về Giáng sinh ở Sài Gòn trước 1975


Hình ảnh đầy hoài niệm về bầu không khí Giáng sinh ở Sài Gòn trước 1975 đã được nhiều phó nháy người Mỹ ghi lại...

Đại lộ Nguyễn Huệ dịp Giáng sinh 1964.
Thiếu nữ Sài Gòn bên một quầy hàng Giáng sinh, 1966.
Tại một cửa hàng bán cây thông Noel, 1967.
Một kios bán đồ trang trí Giáng sinh trên đường Nguyễn Huệ, 1970.
Hang đá và các vòng dây kim tuyến, 1970.
Đèn ông sao là vật trang trí không thể thiếu trong dịp Giáng sinh ở Sài Gòn trước 1975.
Một lính Australia mua sắm đồ Giáng sinh ở Sài Gòn năm 1966.
Không khí Giáng sinh tại một góc đại lộ Nguyễn Huệ.
Các loại mũ Giáng sinh.
Sắc màu rực rỡ tại một cửa hàng Giáng sinh.
Các món đồ Giáng sinh được bày bán trên vỉa hè đường Lê Lợi, 1964.
Quầy bán hang đá.
Đèn trang trí Noel.
Toàn cảnh một dãy phố bán đồ trang trí Giáng sinh.
Theo KIẾN THỨC


Tấm lòng vị tha

                    Tác giả:
KD: Bạn bè yêu quí gửi cho mình bài viết này. Đọc câu chuyện, mình cũng cay mũi, muốn đăng lên. Hy vọng những người cảnh sát, công an của xã hội ta hãy đọc, và học ở đó cách nhìn nhận từng vấn đề, từng trường hợp, để thấu hiểu nỗi khổ tâm của người lương thiện, bị vào bước đường cùng. 
Đương nhiên bao giờ cuộc sống cũng có hai mặt. Cũng có những người lười biếng, ỉ lại vào lòng tốt của đồng loại. Vậy nên mới cần nhà chức trách vừa tỉnh táo, vừa cần có tấm lòng của con người trước nỗi đau, thậm chí trước cái xấu của con người.
Và thêm nữa, một môi trường XH có nhiều điều tử tế, an lành sẽ khiến con người ta hành xử tự trọng, dễ thức tỉnh những điều tốt đẹp.
Một môi trường tham nhũng quá nhiều sẽ là một tấm gương xấu khiến con người ta không còn biết tin ai. Khiến con người dễ làm điều xấu và không biết thức tỉnh nhân tính
Những vị quan chức quản lý XH nên biết đau vì sự hoài nghi ấy
—————
Câu chuyện “Người phụ nữ được cảnh sát giúp đỡ sau khi ăn trộm” lay động trái tim. Tấm lòng vị tha của viên cảnh sát người Mỹ với 01 người phụ nữ nghèo khổ khiến hàng triệu người dân trên toàn thế giới vô cùng xúc động.
Image

Mới đây, một câu chuyện ấm áp tình người và đầy tính nhân văn đã được lan truyền chóng mặt trên khắp các trang báo mạng. Câu chuyện kể về nghĩa cử cao đẹp khi một viên cảnh sát ở thành phố Birmingham, bang Alabama, Mỹ đã quyết định không bắt giam một phụ nữ lớn tuổi ăn trộm trứng, mà thay vào đó anh đã mua 1 hộp trứng tặng cho bà.
Báo chí địa phương đưa tin sau khi vào siêu thị để mua đồ, bà Helen Johnson đã thiếu mất 50 xu mới đủ tiền mua 1 lố trứng, vì thế, bà nghĩ rằng nếu chỉ ăn trộm 5 quả trứng, bà đã có đồ ăn cho mấy đứa cháu đang ở nhà. Nghĩ vậy, bà Johnson bèn lấy 5 quả trứng bỏ vào túi áo khoác. Tuy nhiên, đúng lúc ra cửa, bà đã bị giữ lại.
Cảnh sát sau đó cũng đã được gọi tới để xử lý vụ việc, tuy nhiên, thay vì bỏ tù người phụ nữ đáng thương, viên cảnh sát William Stacey đã mua 1 lố trứng tặng bà. Hành động của anh khiến bà Johnson vô cùng ngạc nhiên và xúc động bởi lúc đó, bà nghĩ chắc chắn bà sẽ bị ngồi tù vì tội trộm cắp.
Chia sẻ trên đài truyền hình địa phương WIAT-TV, bà Johnson cho biết gia đình bà rất khó khăn, vì vậy, họ luôn phải kiếm ăn từng bữa. Lúc bà đặt chân vào siêu thị Dollar General, mấy đứa cháu của bà ở nhà đã phải nhịn đói suốt 2 ngày. Bởi vậy, bà đã đánh liều lấy trộm 5 quả trứng. “Tôi nghĩ nếu không kiếm được gì cho mấy đứa nhỏ ăn, chúng sẽchết đói,” bà Johnson nói.
Sau khi được tặng trứng, bà Johnson đã vô cùng ngạc nhiên và xúc động. Bà cho biết “Viên cảnh sát này đã giúp tôi nhận ra con đường chân chính, và tôi sẽ không bao giờ quên.”
Trong khi đó, anh Stacey thì cho biết khi tới hiện trường, bà Johnson đã bật khóc nức nở và cố gắng vét sạch túi đểđưa toàn bộ số tiền bà ấy có cho anh. “Tôi nói với bà ấy là đừng bao giờ làm chuyện tương tự như vậy nữa. Tôi hy vọng và cầu nguyện và chắc chắn rằng bà ấy sẽ không làm việc đó lần nữa”, anh Stacey nói.
Hành động cao thượng của cảnh sát Stacy đã được 1 người tình cờ nhìn thấy và ghi lại. Sau khi được đăng tải, đoạn clip đã thu hút sự chú ý của hàng triệu người dân trên toàn thế giới.
Thế nhưng, câu chuyện tốt đẹp vẫn chưa dừng lại ở đó, vào ngày thứ Tư vừa qua, cảnh sát Stacy cùng đồng nghiệp đã có mặt tại nhà bà Helen Johnson (47 tuổi) để trao tặng cho gia đình bà 2 xe tải chất đầy đồ ăn. Món quà này được trao tặng với mong muốn bà Johnson cùng con cháu có được 1 Giáng sinh ấm áp và đủ đầy.
Những giọt nước mắt không ngừng tuôn rơi, bà Johnson cho biết “Lần cuối cùng nhà tôi có nhiều thức ăn như này là khi tôi 12 tuổi, lúc ấy, tôi còn sống với bà.”
Câu chuyện sau khi được trang Dailymail chia sẻ cũng đang thu hút gần 120.000 lượt “like” cùng hàng nghìn lượt chia sẻ. Hiện, hành động cao cả của viên cảnh sát William Stacy vẫn đang được ngợi ca trên toàn thế giới.

24 tháng 12, 2014

Chiếm đoạt lãnh thổ không giúp thành cường quốc

- "Chiếm đoạt lãnh thổ của nước khác không phải là cách giúp cho anh trở thành cường quốc, được nhìn nhận xứng tầm cường quốc, hay giúp anh gây dựng tầm ảnh hưởng toàn cầu. Không, cách làm mang tư duy hẹp hòi như vậy chỉ khiến cho một nước lớn trở nên tầm thường đi" - Ts Anders Corr (Mỹ) bình luận.
VietNamNet giới thiệu kỳ 1 bàn tròn với ông Bùi Thế Giang, Vụ trưởng Vụ Tây Âu - Bắc Mỹ Ban Đối ngoại TƯ Đảng và Ts Anders Corr (Harvard), chuyên gia phân tích chính trị quốc tế.

VietNamNet giới thiệu kỳ 1 bàn tròn với ông Bùi Thế Giang, Vụ trưởng Vụ Tây Âu - Bắc Mỹ Ban Đối ngoại TƯ Đảng và Ts Anders Corr (Harvard), chuyên gia phân tích chính trị quốc tế.



Nhà báo Việt Lâm: Xin chào quý độc giả VietNamNet. Năm 2014 sắp trôi qua và một năm mới lại đến. Mời quý độc giả hôm nay cùng nhìn lại những sự kiện nổi bật ở châu Á Thái Bình Dương cũng như dự đoán những diễn biến trong những năm tới. Xin giới thiệu hai khách mời tham gia bàn tròn hôm nay: Ông Bùi Thế Giang, Vụ trưởng Vụ Tây Âu – Bắc Mỹ Ban Đối ngoại TƯ Đảng và Ts Anders Corr, chuyên gia phân tích chính trị quốc tế, cây bút bình luận quen thuộc của Bloomberg và Financial Times.
Giàn khoan rút đi nhưng các hố khoan vẫn nằm lại
Thưa hai vị khách mời, khi nhìn lại rất nhiều sự kiện đã xảy ra trong năm qua ở châu Á – Thái Bình Dương, theo các ông sự kiện nào là quan trọng nhất, có tầm tác động sâu sắc tới chính trị khu vực?
Ts Anders Corr: Tôi nghĩ hai sự kiện quan trọng nhất trong chính trị khu vực năm vừa qua là sự kiện Trung Quốc kéo giàn khoan HD981 vào vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của VN và việc họ tiếp tục chiếm đóng bãi cạn Scaborough của Philippines. Đó cũng là những sự kiện nổi bật trong quan hệ quốc tế trên toàn cầu, bên cạnh những gì đang diễn ra ở Ukraine.

Ông Bùi Thế Giang: Tôi muốn trả lời câu hỏi này ở góc nhìn rộng hơn. Tôi sẽ không chọn một sự kiện đơn lẻ mà tôi nghĩ đến một nhóm các sự kiện có cùng bản chất. Theo tôi, đó là nhóm các vấn đề liên quan đến các bên tranh chấp trên biển, như biển Hoa Đông và biển Đông. Xét trên khía cạnh này, tôi hoàn toàn đồng ý với Ts Corr.

Nhóm sự kiện thứ hai là các hội nghị thượng đỉnh bàn về các vấn đề kinh tế trong khu vực, đặc biệt là APEC vừa diễn ra hồi tháng 11 ở Bắc Kinh, Thượng đỉnh G20 ở Brisbane, Australia; Hội nghị của Tổ chức Hợp tác Thượng hải và ngày mai là Hội nghị Tiểu vùng Mekong mở rộng ở Bangkok. Đây là những sự kiện ít hay nhiều có cùng bản chất và ảnh hưởng sâu sắc đến các nước như VN.

Việt Lâm:Giờ chúng ta sẽ đi vào một sự kiện cụ thể mà cả hai ông đều cho rằng là sự kiện nổi bật nhất trong khu vực năm qua, sự kiện TQ kéo giàn khoan vào vùng đặc quyền kinh tế của VN. Đã nhiều tháng trôi qua kể từ khi Trung Quốc rút giàn khoan, các ông nhìn nhận như thế nào về tác động của sự kiện này?

Ông Bùi Thế Giang: Nói một cách chính thức thì lập trường của VN đã được tuyên bố rất rõ rang trong các cuộc họp song phương cũng như các diễn đàn đa phương. Các quan điểm này cũng rất nhất quán với chính sách lâu nay của VN khi ứng phó với những vấn đề lien quan đến chủ quyền trên biển, hay những vấn đề nổi lên trong quan hệ song phương Việt – Trung.

Tôi nhớ cách đây 10 năm, tôi có một cuộc thảo luận với Ernest Bower, lúc đó đang là Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Mỹ - ASEAN, hiện là Chủ nhiệm ban nghiên cứu Đông Nam Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (CSIS). Chúng tôi bàn chuyện tổ chức các hoạt động kỷ niệm 10 năm bình thường hoá quan hệ Việt – Mỹ. Ernest hỏi tôi một số câu hỏi liên quan đến quan hệ Việt – Mỹ. Và rồi ông ấy hỏi tôi: “Giang, ông nghĩ gì về mối quan hệ giữa Trung Quốc và VN?”. Tôi nhớ, tôi đã trả lời ông ấy rằng “Ồ, trong những năm tiến hành đổi mới, mở cửa với thế giới, VN đã có thêm rất nhiều bạn mới, đối tác mới. Nhưng chúng tôi chưa từng có và sẽ không bao giờ có láng giềng mới”.

Đó là một thực tế. Trung Quốc không chỉ là một nước láng giềng mà còn là một nước lớn. Chúng tôi đã có một lịch sử rất dài với nước này. Nhiều người bên ngoài nghĩ rằng VN hiểu rõ họ hơn bất kỳ ai. Chúng tôi sẽ không dám nhận vinh dự này. Những gì tôi chỉ có thể nói là chúng tôi có biết về Trung Quốc, từ trải nghiệm của riêng mình trong quan hệ song phương với Trung Quốc.

Và xét từ góc nhìn đó và từ trong tiến trình đó, tôi sẽ nói là chúng tôi có một bức tranh khá phức tạp về Trung Quốc như một nước lớn với rất nhiều tham vọng, trong đó tham vọng gần đây nhất mà Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình đã công khai tuyên bố là “Giấc mơ Trung Hoa”. “Giấc mơ Trung Hoa” cần được nghiên cứu, giải mã và hiểu một cách thấu đáo, cẩn trọng. Tôi đã gặp nhiều người Trung Quốc giải thích “giấc mơ Trung Hoa” theo nhiều cách khác nhau, chưa kể đến những học giả nước ngoài.

Quay trở lại sự kiện giàn khoan 981 và tác động của nó. Tôi nhớ ngay khi họ kéo giàn khoan vào vùng EEZ của VN ngày 2/5, tôi đã nói với bạn bè tôi rằng: “Hãy chờ xem, họ sẽ rút giàn khoan thôi. Họ sẽ không ở đó lâu, ít nhất là vào thời điểm này. Họ sẽ viện rất nhiều cớ để rút giàn khoan”. Tuy nhiên, khi quốc gia của mình bị xâm phạm, khi lãnh thổ của mình bị , bạn đòi hỏi kẻ xâm phạm phải rút lui ngay tức khắc và vô điều kiện. Đó là nguyên tắc bất biến, không có gì phải nghi ngờ. Nhưng đồng thời, chúng tôi cũng biết rằng làm thế nào để ứng xử cho khéo léo mà giải quyết được vấn đề. Tôi muốn nhắc lại điểm này. Chúng ta đang ở trong mối quan hệ với một láng giềng nước lớn như vậy. Chúng ta làm mọi thứ có thể được nhưng không bao giờ kích động xung đột quân sự. Chúng ta đã làm tất cả những gì có thể, ngoại trừ điều đó.

Tôi cũng muốn nhắc lại điều mà tôi đã nói 5 tháng trước, rằng họ sẽ rút giàn khoan ra khỏi vùng biển của VN nhưng các hố khoan vẫn nằm lại đó. Chẳng ai bỏ ra hơn 1 tỷ USD xây dựng giàn khoan này chỉ để trình diễn cho vui cả. Vì thế, chúng tôi vẫn luôn luôn cảnh giác. Và sự thực là hãy nhìn xem họ đang làm gì ở một số bãi đá ngoài Biển Đông kia? Họ không chỉ duy trì sự hiện diện ở đó, mà còn đang tìm mọi cách nâng cấp, tôn tạo và mở rộng chúng.

giàn khoan, Biển Đông, Trung Quốc, nước lớn
Ông Bùi Thế Giang, Vụ trưởng Vụ Tây Âu - Bắc Mỹ, Ban Đối ngoại TƯ Đảng trao đổi với Ts Anders Corr. Ảnh: Lê Anh Dũng

Việt Lâm:Thế còn Ts Corr, ông có nghĩ rằng sự kiện giàn khoan 981 đã thay đổi phần nào nhìn nhận của giới học giả cũng như công chúng Mỹ về Trung Quốc không?
Ts Corr: Tôi tin là có. Nhưng tôi có một câu hỏi cho ông Giang. Ông có thể giải thích rõ hơn về những mũi khoan mà Trung Quốc để lại không?  Có phải là một cái hố lớn và hố khoan sẽ hữu dụng khi họ cần đến không?

Ông Bùi Thế Giang: Tôi không biết nhưng họ đã tạo ra các mũi khoan ở đó. Như ông biết đấy, họ tuyên bố rằng họ đã thu thập một số mẫu vật ở đó và kết luận rằng họ đã hiểu rõ hơn về trữ lượng dầu khí dưới đáy vùng biển này. Nhưng tôi nghĩ đến một giả định, một khả năng lớn hơn là một ngày nào đó họ sẽ nói rằng: đây này, nhìn này, đây là những bằng chứng chứng minh chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc!

Phản ứng của VN làm nổi bật hành xử của TQ
Ts Corr: Đó hoàn toàn là một khả năng có thể xảy ra nếu căn cứ vào những gì Trung Quốc đã làm. Quay trở lại câu hỏi của bạn về bình luận của tôi đối với sự kiện giàn khoan. Tôi nghĩ rằng không có gì nghiêm trọng hơn trong quan hệ quốc tế bằng việc một quốc gia xâm nhập trái ý muốn vào lãnh thổ của một quốc gia khác. Phản ứng của VN hoàn toàn đúng đắn. Thẳng thắn mà nói tôi rất ấn tượng với cách tiếp cận của VN, một cách tiếp cận phi bạo lực, ôn hòa nhưng rất kiên quyết. Các bạn đã rất kiên định phản đối hành động của Trung Quốc. Tôi tin là cộng đồng quốc tế đều đánh giá phản ứng của VN là thận trọng và hợp lý. Hầu hết mọi người đều ấn tượng với phản ứng này và tôi cho rằng đó là một quyết định khôn ngoan, mang tầm chiến lược. Phản ứng như thế của VN cũng đã làm nổi rõ hơn hết hành vi của Trung Quốc trong con mắt của thế giới. Nó cho thấy Bắc Kinh đang xâm phạm bất hợp pháp và bất công lợi ích của nước khác. Tôi nghĩ rằng sự kiện giàn khoan, theo một cách nào đó đã "mở mắt" cho nhiều người ở Mỹ, trên thế giới và có lẽ ngay cả ở VN.
Mặt khác, theo tôi, sự kiện giàn khoan 981 cũng mở đường cho hợp tác chặt chẽ hơn giữa VN và Philippines. Rõ ràng, VN và Philippines là hai nước có chung lợi ích trong việc này và tôi nghĩ sẽ không khó để hai nước đi tới một thỏa thuận nào đó giải quyết tranh chấp lãnh thổ hiện tại ở Biển Đông. VN và Philippines đều có tuyên bố chủ quyền chồng lấn nhau trên Biển Đông nhưng hai bên có thể phân định rõ vùng đặc quyền kinh tế của mình.
Trở lại với đường 9 đoạn, 10 đoạn, hay 11 đoạn mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông. Đường chữ U này liên tục thay đổi nhưng nó chỉ chứng minh một điều rằng đó là một đòi hỏi chủ quyền cực kỳ phi lý. Soi vào luật pháp quốc tế thì thấy rõ nó chẳng có một cơ sở pháp lý nào hết. Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền dựa trên cái mà họ gọi là "vùng nước lịch sử". Nếu tuyên bố chủ quyền của họ là hợp pháp thì họ đã chẳng phải nỗ lực để tạo ra bằng cớ trên thực địa như họ đang làm, như việc họ viện trợ cho các tàu đánh cá của ngư dân ồ ạt tiến sâu xuống biển Đông. Tôi tin là theo thời gian, một loạt những biện pháp mà VN đang triển khai sẽ làm đậm hơn ứng xử khiêu khích của Trung Quốc và hy vọng rằng cuối cùng thì áp lực từ công luận quốc tế sẽ buộc họ phải cư xử ôn hòa hơn, thậm chí phải chấp nhận tham gia tranh tụng tại tòa án quốc tế.
Vụ giàn khoan chứng minh những gì VN hiểu về TQ là đúng
Ông Bùi Thế Giang: Tôi muốn nhấn mạnh và một trong hai luận điểm mà ông Corr vừa nêu ra. Một là, ông Corr cho rằng sự kiện giàn khoan 981 đã "mở mắt" cho nhiều người Mỹ cũng như VN về Trung Quốc. Về phần người VN, ít nhất là cá nhân tôi, vì tôi không thể nói thay cho mọi người VN được, thì điều khiến tôi ngạc nhiên là: Sau rất nhiều thăng trầm trong quan hệ song phương giữa hai nước VN và Trung Quốc thời hiện đại, và sau khi hai nước bình thường hóa quan hệ vào tháng 11/1991, cả hai nước, đặc biệt là phía VN đã nỗ lực hết sức mình để biến quan hệ giữa hai bên trở nên thực sự bình thường, chẳng hạn như tăng cường trao đổi thương mại, kinh tế, giao lưu giữa nhân dân với nhân dân, chính phủ với chính phủ, giữa hai đảng với nhau. Mọi thứ đang diễn ra khá tốt đẹp và cuối năm ngoái thì Thủ tướng Lý Khắc Cường sang thăm VN. Cả hai bên đều hài lòng và khi đó nhiều người VN đã nghĩ đây là thời điểm tốt đẹp cho mối quan hệ song phương Việt - Trung. Thế nhưng ngày vui chẳng được bao lâu, họ kéo giàn khoan vào vùng biển của chúng tôi. Điều đó khiến tôi thực sự ngạc nhiên.
Nhưng tôi xin nói thẳng rằng sự kiện giàn khoan không hề "mở mắt" cho tôi. Bởi vì như tôi đã đề cập trước đó khi ông nói rằng VN hiểu Trung Quốc hơn bất kỳ ai trên thế giới này. Tôi xin nhắc lại rằng chúng tôi có biết chút ít về người Trung Quốc và đặc biệt hiểu rõ quan hệ song phương Việt - Trung. Và nếu từ khía cạnh này thì sự kiện giàn khoan không có gì mới cả. Đối với tôi, đó là một điều có thể hiểu được, nếu như chúng ta nghĩ về cả một tiến trình lịch sử dài hàng ngàn năm VN quan hệ với Trung Quốc. Sự kiện giàn khoan chỉ chứng minh những gì VN hiểu về Trung Quốc là đúng. Điều duy nhất khiến tôi ngạc nhiên là thời điểm diễn ra sự kiện.
Ý thứ hai ông nói về Philippines rất thú vị. VN có những vấn đề về lãnh thổ với Philippines ở quần đảo Trường Sa. Hai bên có những tuyên bố chủ quyền chồng lấn. Nhưng chúng tôi chưa bao giờ và sẽ không bao giờ xảy ra những vấn đề như đã xảy ra trong quan hệ với Trung Quốc. Nói cách khác, chúng tôi chưa bao giờ hành xử với Philippines và ngược lại Phillipines cũng chưa bao giờ ứng xử với chúng tôi như kiểu Trung Quốc đã làm vừa qua. Ngay cả khi hai bên có tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông thì hải quân hai nước vẫn vui vẻ chơi bóng đá, bóng chuyền với nhau một cách hữu hảo. Cho nên, cách tiếp cận như thế nào đối với tranh chấp chủ quyền có ý nghĩa rất quan trọng.
giàn khoan, Biển Đông, Trung Quốc, nước lớn
Ông Bùi Thế Giang, Vụ trưởng Vụ Tây Âu - Bắc Mỹ, Ban Đối ngoại TƯ Đảng, là một trong hai người VN đầu tiên được cử đi học thạc sĩ QHQT tại John Hopkins khi Mỹ còn đang cấm vận VN. Ảnh: Lê Anh Dũng
Ts Corr: Tôi hoàn toàn đồng ý với ông. Nếu các nước khác trong khu vực đều có cách tiếp cận như VN với Phillipines thì tôi tin khu vực này sẽ hòa bình hơn nhiều. Tôi hi vọng rằng chí ít trong thời gian tới, Trung Quốc sẽ bày tỏ thiện chí đáp lại. Tôi đã từng đề xuất rằng Mỹ và cộng đồng quốc tế nên xem xét đến những phản ứng mạnh mẽ hơn một khi TQ đi quá xa, tiếp tục những hành vi khiêu khích của họ trên Biển Đông.
Tôi biết, người Mỹ khó mà tưởng tượng ra mình có thể cấm vận kinh tế với Trung Quốc bởi vì quy mô khổng lồ trong quan hệ kinh tế Mỹ - Trung, rồi thì Bắc Kinh đang nắm giữ hàng nghìn tỷ USD nợ của Chính phủ Mỹ, và giới kinh doanh Mỹ thì đã đổ cả trăm tỷ USD đầu tư vào Trung Quốc. Mối quan hệ kinh tế này có ảnh hưởng sâu sắc lên chính giới Mỹ, giới học giả cũng như công chúng Mỹ.
Tuy vậy, tôi vẫn tin rằng một khi người dân Mỹ hiểu rõ hành vi vi phạm luật pháp quốc tế của Trung Quốc, họ sẽ bắt đầu xem xét đến những phản ứng mạnh mẽ hơn. Hi vọng rằng đó sẽ là một cách thức hòa bình để đưa Trung Quốc quay trở về cộng đồng các quốc gia với cách tiếp cận giải quyết tranh chấp trên biển một cách hòa bình. Tôi nghĩ hi vọng của tôi có cơ sở bởi vì Trung Quốc là một cường quốc khá thận trọng trong các toan tính chiến lược của mình.
Trông đợi TQ hành xử xứng tầm nước lớn
Ông Bùi Thế Giang: Tôi cũng hi vọng như vậy. Nhưng tôi có một bình luận, hay là một câu hỏi thế này.  Một thực tế gần như hiển nhiên là hầu như mọi quốc gia trong cộng đồng quốc tế đều đã lên tiếng phản đối Trung Quốc kéo giàn khoan vào EEZ của VN. Thậm chí cả những quốc gia trung lập như là EU chẳng hạn cũng lên tiếng yêu cầu Trung Quốc tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước LHQ về Luật biển 1982. Ông có nghĩ rằng Trung Quốc, nhất là giới lãnh đạo Trung Quốc đã suy nghĩ lại về những gì họ đã làm không? Khi mà mọi thứ đang rất suôn sẻ với họ, nhưng chỉ vì cái giàn khoan kia mà cả thế giới phản đối họ? Liệu đó có phải là một bài học cho họ không?
Ts Corr: Tôi nghĩ là có. Tôi hi vọng là Bắc Kinh đã rút ra được bài học cho mình. Nhưng mà cũng phải nhắc lại là họ đã chứng kiến những phản ứng mạnh mẽ tương tự khi họ chiếm bãi cạn Scaborough của Philippines hay khi họ tuyên bố vùng nhận dạng phòng không ADIZ với Nhật Bản. Vậy mà họ vẫn muốn phô trương sức mạnh quân sự của mình.
Giờ đây, nếu anh là một nước lớn, một nền văn minh lớn như vậy, có rất nhiều việc anh có thể làm với sức mạnh đó, chẳng hạn theo những cách thức về mặt kinh tế, văn minh hay tri thức. Anh hoàn toàn có thể tạo dựng ảnh hưởng theo một cách thức hòa bình. Anh có thể nỗ lực để cải thiện cuộc sống của nhân dân nước anh, cải thiện cuộc sống của người dân nước khác bằng cách đóng góp tiền của cho viện trợ quốc tế. Rất nhiều thứ anh có thể làm với tư cách một cường quốc trên thế giới. Nhưng bằng việc chiếm đoạt lãnh thổ của nước khác không phải là cách giúp cho anh trở thành cường quốc, được nhìn nhận xứng tầm cường quốc, hay giúp anh gây dựng tầm ảnh hưởng toàn cầu. Không, cách làm như vậy chỉ khiến cho một nước lớn trở nên nhỏ bé đi, một nước lớn chỉ quan tâm đến những điều vụn vặt. Tôi tin rằng chỉ khi một nước lớn thúc đẩy những giá trị toàn cầu, chẳng hạn như bảo vệ môi trường, mới chứng tỏ anh ta xứng tầm nước lớn, chứ không phải bằng cách lấn chiếm lãnh thổ của nước khác. Đó chỉ là những việc làm mang tầm tư duy nhỏ hẹp.
giàn khoan, Biển Đông, Trung Quốc, nước lớn
Ts Anders Corr có bằng Tiến sỹ về quan hệ quốc tế tại ĐH Harvard, từng là chuyên gia phân tích lâu năm cho Bộ Quốc phòng Mỹ. Ảnh: Lê Anh Dũng
Ông Bùi Thế Giang: Tôi rất thích từ mà ông sử dụng "những việc mang tầm tư duy hẹp hòi", chứ không phải là nước nhỏ. Tôi nghĩ đến những nước như Singapore, hay Brunei chẳng hạn. Họ là những nước rất nhỏ trên bản đồ thế giới. Nhưng những nước nhỏ với niềm tự hào và tự tôn sẽ không bao giờ hành xử như thế.
Tôi cũng hoàn toàn đồng ý với ông rằng chúng ta chỉ có thể mong đợi và hi vọng rằng Trung Quốc sẽ hành xử xứng tầm một nước lớn. Nhận xét của ông làm tôi nhớ đến tầm nhìn của ông Brezinski, một cố vấn an ninh quốc gia có tầm ảnh hưởng sâu rộng ở Mỹ. Tôi nhớ đã đọc bài phát biểu của ông ấy tại ĐH Stanford tháng 4/2003, gần 12 năm trước. Ông ta phân tích về các đối thủ tiềm năng của Mỹ. Ông ấy phân tích về Nga, EU, Ấn Độ, Nhật Bản. Và sau cùng ông ấy tập trung vào Trung Quốc. Hãy nhớ rằng gần 12 năm trước, Trung Quốc mới chỉ là nền kinh tế lớn thứ 6 trên thế giới. Và năm 2002, Đảng Cộng sản Trung Quốc tổ chức Đại hội Toàn quốc lần thứ 16. Tôi nhớ tại Đại hội đó, họ đã đề ra mục tiêu Trung Quốc trở thành nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới vào năm 2020. Vậy mà chỉ 2-3 năm sau, họ trở thành nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới. Cách đây 2-3 năm, họ vượt lên thành nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới. Chưa kể đến báo cáo mới đây của Quỹ tiền tệ quốc tế rằng nếu tính GDP theo sức mua thì nền kinh tế Trung Quốc đã vượt qua Mỹ.
  • VietNamNet

Thứ trưởng Bộ KH&ĐT: "Chúng ta đi mà không biết đi đâu!"



Lời bàn: Thật ra, chỉ 1 vấn đề đơn giản và duy nhất, ai cũng biết nhưng ai cũng éo nói ra, toàn nói loanh quanh.

Như trong một xóm, tất cả mọi người buổi sáng đều ăn no đi làm, nhưng có thằng ko chịu ăn, mà chỉ toàn uống nước với hy vọng sớm thành thần tiên. Rứa là đói lên đói xuống, mắt mờ, tay yêu, chân run, nên có làm được cái chi mô na...

Còn nếu nói thẳng, thì nói như ông Vinh-bộ trưởng Bộ KH&ĐT, cái cần là cải cách thể chế, nghĩa là thay đổi về chánh trị.

Hết trích. (FB Hoàng Hữu Hồ)

Tư Giang

(TBKTSG Online) - “Tôi cứ suy nghĩ mãi một điều, nếu chúng ta đi mà không rõ đi đâu, bằng cách nào, bao giờ đến… thì không bao giờ chúng ta đi nhanh và bền vững được”.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã thổ lộ tâm tư cá nhân như vậy tại hội thảo khoa học “Xây dựng thể chế kinh tế thị trường trong bối cảnh hội nhập: Kinh nghiệm quốc tế và gợi ý đối với Việt Nam” do Ngân hàng Thế giới, và Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức ngày 22/12.
Quẩn quanh chuyện cải cách
“Việt Nam đã và đang làm nhiều để cải cách thể chế như cải cách doanh nghiệp nhà nước, tái cơ cấu đầu tư công, xây dựng pháp luật… nhưng có vẻ chưa đủ nên ta lại tiếp tục cải cách thể chế”, ông Dũng nhận xét.
Ông bổ sung thêm: “Tôi có cảm giác ở đâu đó vẫn thiếu cái gì đó khiến ta thấy chưa đúng, chưa đủ, chưa yên tâm, thấy vẫn cần phải đổi mới tiếp. Vậy bản chất cốt lõi là gì để chúng ta tìm được chìa khóa để cởi bỏ được, nếu không cứ cải cách lặp đi lặp lại mãi, làm mất cơ hội và thời gian của cả đất nước, nền kinh tế”.
Theo Thứ trưởng Dũng, bản chất thể chế là các quy định, thể lệ, luật chơi mà nhà nước đưa ra làm công cụ để giám sát, kiểm tra, và rồi điều chỉnh các quy định đó khi thấy không phù hợp.
“Nhưng tôi e ngại việc là chúng ta đang lạm phát các quy định, rồi quay lại điều chỉnh”.
Ông ví von, cuộc sống đang là dòng chảy, thì Nhà nước đưa ra quy định để đổ đá và be đắp làm tắc nghẽn dòng chảy. Khi thấy sai rồi, nhà nước bỏ đá đi, thì gọi là cải cách, hay đổi mới thể chế.
Ông Dũng đặt câu hỏi: “Như thế có phải là cải cách không? Tất cả câu chuyện như vậy ta phải nhìn như thế nào?”. Và ông tự trả lời: “Chứ cá nhân tôi thấy, nếu dòng chảy đang tốt thì chúng ta phải hướng cho dòng chảy đúng chỗ nhanh hơn, mạnh hơn, thế mới là cải cách. Chứ không thể tư duy là bỏ đống đá vào, rồi thấy vướng, lại dỡ bỏ ra là cải cách”.
Theo ông Dũng, không giống các quốc gia khác ngay từ đầu đã chọn được đường đi, Việt Nam đang trong quá trình chuyển đổi, nghĩa là trước đây đi theo một hướng, nhưng nay lại chuyển sang hướng khác.
Bên cạnh đó, với xuất phát điểm thấp, nguồn lực hạn chế nên nền kinh tế Việt Nam “có đặt thù riêng”. Làm sao để nền kinh tế này tiếp cận với các chuẩn mực, thông lệ tốt của thế giới mà các nước đi trước phải mất cả vài trăm năm để có.
“Chúng tôi thích những cái hay nhất của thế giới, những cái là quy luật khách quan, tự nhiên. Chúng ta phải đi theo là đúng. Nhưng Việt Nam cũng có những điều kiện riêng biệt, mà mà chúng ta phải hài hòa hóa. Cái này là cái gì?”, ông nói.
Không nên xem trọng chuyện "đặc thù"
Trả lời một phần những băn khoăn của Thứ trưởng Nguyễn Chí Dũng, Viện trưởng CIEM Nguyễn Đình Cung nói: “Chúng ta hay nói Việt Nam ta khác, Việt Nam ta đặc thù. Theo tôi, chúng ta không nên nhấn mạnh điều đó, vì nếu chúng ta nhấn mạnh sự khác biệt, thì chúng ta đã tự đẩy ra ngoài lề trong quá trình toàn cầu hóa”.
“Nếu chúng ta đặc thù, thì chúng ta nên nắn chúng ta để đi vào dòng chung, đi theo chuẩn quốc tế”, ông Cung bổ sung thêm.
Ông giải thích, nhiều ý kiến cho Việt Nam là đặc thù, vì Việt Nam nghèo, vì có chiến tranh, vì chuyển đổi từ kế hoạch hóa tập trung sang kinh tế thị trường. Tuy nhiên, trên thế giới không phải chỉ Việt Nam mới có những điểm này. Hơn nữa, chiến tranh đã qua 40 năm, chuyển đổi kinh tế cũng được 30 năm.
Những năm 60 của thế kỷ trước, ông Cung nói, Việt Nam cũng tương tự như Hàn Quốc. Sang đến thập kỷ 80, Hàn Quốc đã bước vào giai đoạn hai của quá trình phát triển, trong khi Việt Nam ở giai đoạn một.
“Giờ họ đã bước sang giai đoạn 3; còn ta vẫn ở giai đoạn 1”, ông Cung nói. “Đó chính là sự khác biệt của họ và ta. Vì thế, cần nhấn mạnh vào sự khác biệt này để ta thay đổi, chứ không phải nhấn mạnh mãi những sự khác biệt để du di cho đổi mới.”
Ông Raymond Mallon, Cố vấn cao cấp Dự án nâng cao năng lực cạnh tranh Việt Nam chỉ ra hàng loạt các vấn đề hiện nay như nền kinh tế chậm chuyển đổi sang kinh tế thị trường cạnh tranh, thiếu sáng tạo trong kinh doanh, tăng trưởng chậm đối với khu vực doanh nghiệp nói chung, và các nhóm lợi ích có quan hệ với giới chức quyền lực giàu có nhanh nhờ có đặc quyền tiếp cận vốn, đất đai và thị trường.
Theo giáo sư Jeong Ho Kim, Trường Chính sách và quản lý công Hàn Quốc, diễn giả chính tại hội thảo, Chính phủ Hàn Quốc đã có hàng loạt các thay đổi để có được nền kinh tế thị trường ngày nay, làm quốc gia này trở nên thịnh vượng.
Chính phủ bày tỏ thái độ tiêu cực với các chaebol ( gọi chung các tập đoàn lớn của Hàn Quốc nằm dưới sự điều khiển của một gia tộc- PV) và thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Chính phủ cũng gỡ bỏ các luật lệ bảo hộ các ngành công nghiệp công ích như vận tải, và doanh nghiệp nhà nước. Bên cạnh đó chính phủ Hàn Quốc cũng khuyến khích tích cực tham gia các hiệp định thương mại tự do; tăng chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển; và tăng phúc lợi xã hội.
Ông Kim cho biết, để đạt được sự thịnh vượng, Hàn Quốc phát triển dựa ba trụ cột của nước họ là chính trị đa nguyên, xã hội dân sự, và kinh tế dựa vào ngành công nghiệp có hàm lượng tri thức và sáng tạo cao.

22 tháng 12, 2014

Sự đáng sợ của nước Mỹ ?

Tác giả: Lưu Á Châu
. (Đây là phần lược dịch bài nói của ông Lưu Á Châu, hiện đang là Chủ nhiệm chính trị bộ đội Không quân của Quân khu Bắc Kinh.)
KD: Bạn bè yêu quí gửi cho bài viết này. Xin đăng lên Blog để bạn đọc chia sẻ, suy ngẫm
——–
Trong quá khứ, vì để giúp Trung Quốc thoát khỏi ách thống trị thực dân mà Mỹ đánh bại Nhật, họ có cống hiến lớn đối với tiến bộ văn minh của xã hội Trung Quốc.
Hai nước Trung Quốc- Mỹ không có xung đột lợi ích căn bản. Ngày nay, do lợi ích của Mỹ rải khắp toàn cầu nên 2 nước có xung đột. Nhưng chúng ta vẫn phải dùng tấm lòng đạo đức để bình xét sự vật chứ không thể kích động. Tôi từng nói rằng đối với Nhật, một nước từng tàn sát mấy chục triệu đồng bào ta, mà chúng ta thường xuyên nói 2 nước “phải đời đời kiếp kiếp hữu hảo với nhau”. Thế thì chúng ta có lý do nào để căm ghét nhân dân Mỹ từng giúp ta đánh bại Nhật?
Đâu là chỗ thực sự đáng sợ của nước Mỹ?
Tuy rằng Mỹ có quân đội mạnh nhất thế giới, khoa học kỹ thuật tiến bộ nhất thế giới, nhưng tôi cho rằng những cái đó không đáng sợ. Nghe nói máy bay tàng hình của Mỹ thường xuyên ra vào bầu trời Trung Quốc rất thoải mái, nhưng điều ấy chẳng có gì đáng sợ cả. Cái đáng sợ của họ không phải là những thứ ấy.
Năm 1972, tôi học ở Đại học Vũ Hán, lên lớp giờ chính trị. Một thầy giáo khoa chính trị nói: “Nước Mỹ là đại diện của các nước tư bản mục nát, suy tàn, đã sắp xuống mồ, hết hơi rồi.” Tôi, một sinh viên công nông binh mặc bộ quân phục, đứng ngay lên phản bác: “Thưa thày, em cảm thấy thầy nói không đúng ạ. Tuy rằng nướcMỹ không giống Trung Quốc là mặt trời nhô lên lúc 8- 9 giờ sáng, nhưng Mỹ cũng chẳng phải là mặt trời đang lặn gì gì đó, mà là mặt trời lúc giữa trưa ạ.”
Thầy giáo bực mình, tái mét mặt ấp úng nói: “Cái cậu học sinh này, sao dám nói thế hả!” Ông ấy không hỏi tôi tại sao lại nói thế, mà dùng một chữ “dám”. Lúc đó tôi thấy hết tâm trạng của ông.
Chính là cái nước tư bản mục ruỗng suy tàn ấy vào thập niên 90 thế kỷ trước đã lãnh đạo cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật mới nhất trên thế giới. Tôi tốt nghiệp đại học đúng vào lúc bắt đầu cải cách mở cửa. Tôi lại có một quan điểm: Nước Mỹ là quốc gia do hàng chục triệu con người không yêu tổ quốc mình hợp thành, nhưng họ đều rất yêu nước Mỹ. Hồi ấy rất nhiều người lãnh đạo vừa chửi Mỹ vừa gửi con cái mình sang Mỹ. Một sự tương phản lớn!
Vậy thì cái đáng sợ của Mỹ là ở đâu? Tôi cảm thấy có ba điểm.
Điểm thứ nhất, không thể coi thường cơ chế tinh anh của Mỹ. Chế độ cán bộ, chế độ tranh cử của Mỹ có thể bảo đảm những người quyết sách đều là tinh anh. Bi kịch của Trung Quốc chúng ta, lớn đến nhà nước, nhỏ tới từng đơn vị, phần lớn tình hình là người có tư tưởng thì không quyết sách, người quyết sách thì không có tư tưởng. Có đầu óc thì không có chức vụ, có chức vụ thì không có đầu óc.
Nước Mỹ ngược hẳn lại, cơ chế hình tháp của họ đưa được những người tinh anh lên. Nhờ thế, 1 là họ không mắc sai lầm; 2 là họ ít mắc sai lầm; 3 là mắc sai lầm thì có thể nhanh chóng sửa sai. Chúng ta thì mắc sai lầm, thường xuyên mắc sai lầm, mắc sai lầm rồi thì rất khó sửa sai.
Mỹ dùng một hòn đảo Đài Loan nhỏ xíu để kiềm chế Trung Quốc chẵn nửa thế kỷ. Nước cờ này họ đi thật linh hoạt, thật thần kỳ. Một Đài Loan làm thay đổi hẳn sinh thái chính trị quốc tế. Điều tôi lo ngại nhất là bộ khung chiến lược phát triển Trung Quốc trong thế kỷ mới sẽ vì vấn đề Đài Loan mà biến dạng. Ngày nay, đối với các dân tộc có thế mạnh thì tính quan trọng của lãnh thổ đã giảm nhiều, đã chuyển từ tìm kiếm lãnh thổ sang tìm kiếm thế mạnh của quốc gia.
Người Mỹ không có yêu cầu lãnh thổ đối với bất cứ quốc gia nào. Nước Mỹ không quan tâm lãnh thổ, toàn bộ những gì họ làm trong thế kỷ XX đều là để tạo thế. Tạo thế là gì? Ngoài sự lớn mạnh về kinh tế thì là lòng dân chứ còn gì nữa! Có lòng dân thì quốc gia có lực ngưng tụ, lãnh thổ mất rồi sẽ có thể lấy lại. Không có lòng dân thì khẳng định đất đai sở hữu sẽ bị mất. Có nhà lãnh đạo quốc gia chỉ nhìn một bước. Nước Mỹ hành sự thường nhìn 10 bước. Vì thế cho nên mỗi sự kiện lớn toàn cầu xảy ra sau ngày Thế chiến II chấm dứt đều góp phần làm tăng cường địa vị nước Mỹ. Nếu chúng ta bị họ dắt mũi thì có thể sẽ mất hết mọi con bài chiến lược.
Tôi nhiều lần nói là trung tâm chiến lược của Mỹ sẽ không chuyển sang châu Á đâu, song điều đó không có nghĩa là Mỹ không bao vây Trung Quốc. Rất nhiều bạn chỉ thấy Mỹ bao vây Trung Quốc về quân sự, cũng như rất nhiều người chỉ thấy khoảng cách chênh lệch về KHKT và trang bị vũ khí giữa 2 nước mà chưa nhìn thấy sự mất cân đối nghiêm trọng hơn sự lạc hậu về trang bị trên mặt chiến lược lớn, nhất là trên tầng nấc ngoại giao.
Sau vụ 11/9, Mỹ nhanh chóng chiếm Afghanistan trong vòng 2 tháng, từ phía Tây bao vây Trung Quốc. Sức ép quân sự của Nhật, Đài Loan, Ấn Độ cũng chẳng bớt đi. Xem ra chúng ta giành được từ vụ 11/9 một số lợi ích trước mắt, song các lợi ích đó không quá 1- 2 năm có thể biến mất. Tôi cho rằng bao vây chiến lược đối với Trung Quốc là một kiểu khác, không phải là quân sự mà là siêu việt quân sự.
Bạn xem đấy, mấy năm gần đây các nước xung quanh Trung Quốc tới tấp thay đổi chế độ xã hội, biến thành cái gọi là quốc gia “dân chủ”. Nga, Mông Cổ thay đổi rồi, Kazakhstan thay đổi rồi. Cộng thêm các nước trước đây như Hàn Quốc, Phillippines, Indonesia, lại cộng thêm vùng Đài Loan. Đối với Trung Quốc, sự đe doạ này còn ghê gớm hơn đe doạ quân sự. Đe doạ quân sự có thể là hiệu ứng ngắn hạn, còn việc bị cái gọi là các quốc gia “dân chủ” bao vây là hiệu ứng dài hạn.
Điểm thứ hai, sự độ lượng và khoan dung của nước Mỹ. Bạn nên sang châu Âu, sau đó sang Mỹ, bạn sẽ thấy một sự khác biệt lớn:
Sáng sớm, các đường phố lớn ở châu Âu chẳng có người nào cả, còn tại Mỹ sáng sớm các phố lớn ngõ nhỏ đều có rất nhiều người tập thể dục, thậm chí cả ngày như thế. Tôi có một câu nói: Tập thể dục là một phẩm chất, tập thể dục đại diện cho một kiểu văn hoá khí thế hừng hực đi lên.Một quốc gia có sức sống hay không, chỉ cần xem có bao nhiêu người tập thể dục là biết.
Người Mỹ có thể lấy quốc kỳ làm quần lót để mặc. Hồi ở Mỹ tôi có mua một chiếc quần cộc cờ sao vạch. Tôi thường xuyên mặc chiếc quần ấy. Tôi mặc nó là để khinh miệt nó, là để trút giận, là một dạng trút sự bực bội và thoả mãn về tâm lý. Người Mỹ mặc nó là sự trêu chọc bỡn cợt, bản chất khác. Người Mỹ có thể đốt quốc kỳ nước mình ngoài phố. Đới Húc [7] nói: Nếu một quốc gia có thể đốt cả quốc kỳ của mình thì anh còn có lý do nào đi đốt quốc gia ấy nữa?
Điểm thứ ba, sức mạnh vĩ đại về tinh thần và đạo đức. Đây là điều đáng sợ nhất. Vụ 11/9 là một tai nạn. Khi tai hoạ ập đến, thể xác ngã xuống trước tiên, nhưng linh hồn vẫn đứng. Có dân tộc khi gặp tai nạn thể xác chưa ngã mà linh hồn đã đầu hàng. Trong vụ 11/9 có xảy ra 3 sự việc đều có thể để chúng ta qua đó nhìn thấy sức mạnh của người Mỹ. Việc thứ nhất, sau khi phần trên toà nhà Thương mại thế giới bị máy bay đâm vào, lửa cháy đùng đùng, tình thế ngàn cân treo sợi tóc. Khi mọi người ở tầng trên qua cửa thoát hiểm chạy xuống phía dưới, tình hình không rối loạn lắm.
Người ta đi xuống, lính cứu hoả xông lên trên. Họ nhường lối đi cho nhau mà không đâm vào nhau. Khi thấy có đàn bà, trẻ con hoặc người mù tới, mọi người tự động nhường lối đi để họ đi trước. Thậm chí còn nhường đường cho cả một chú chó cảnh. Một dân tộc tinh thần không cứng cáp tới mức nhất định thì dứt khoát không thể có hành vi như vậy. Đứng trước cái chết vẫn bình tĩnh như không, e rằng không phải là thánh nhân thì cũng gần với thánh nhân.
Việc thứ hai, hôm sau ngày 11/9, cả thế giới biết vụ này do bọn khủng bố người A Rập gây ra. Rất nhiều cửa hàng, tiệm ăn của người A Rập bị những người Mỹ tức giận đập phá. Một số thương nhân người A Rập cũng bị tấn công. Vào lúc đó có khá nhiều người Mỹ tự phát tổ chức đến đứng gác trước các cửa hiệu, tiệm ăn của người A Rập hoặc đến các khu người A Rập ở để tuần tra nhằm ngăn chặn xảy ra bi kịch tiếp theo.
Đó là một tinh thần thế nào nhỉ. Chúng ta thì từ xưa đã có truyền thống trả thù. Thành Đô nơi tôi ở, ngày xưa Đặng Ngải [8] sau khi chiếm được Thành Đô, con trai của Bàng Đức [9] giết sạch giá trẻ gái trai gia đình Quan Vũ. Trả thù đẫm máu, lịch sử loang lổ vết máu không bao giờ hết.
Việc thứ ba, chiếc máy bay Boeing 767 bị rơi ở Pennsylvania vốn dĩ bị không tặc dùng để đâm vào Nhà Trắng. Sau đấy hành khách trên máy bay vật lộn với bọn khủng bố nên mới làm máy bay rơi. Vì lúc ấy họ đã biết tin toà nhà Thương mại thế giới và Lầu Năm Góc bị máy bay đâm vào nên họ quyết định không thể không hành động, phải đấu tranh sống chết với bọn khủng bố.
Cho dù trong tình hình ấy họ còn làm một chuyện thế này: Quyết định biểu quyết thông qua có nên chiến đấu với bọn khủng bố hay không. Trong giờ phút quan hệ tới sự sống chết ấy, họ cũng không cưỡng chế ý chí của mình lên người khác. Sau khi toàn thể mọi người đồng ý, họ mới đánh bọn không tặc. Dân chủ là gì; đây tức là dân chủ. Ý tưởng dân chủ đã thấm vào sinh mạng của họ, vào trong máu, trong xương cốt. Một dân tộc như thế mà không hưng thịnh thì ai hưng thịnh. Một dân tộc như thế không thống trị thế giới thì ai có thể thống trị thế giới.

19 tháng 12, 2014

Càng cao tuổi càng cần ăn ngon !

Chúng ta sống đến tuổi nầy là may mắn lắm rồi ! nên ăn những gì chúng ta thích, đừng hà tiện nữa ! để dành tiền cho con cháu biết bao nhiêu cho đủ ??? Hơn nữa, chúng nó có bằng cấp, có công việc tốt, chúng nó hẳn nhiên là giàu có hơn mình ! thì tại sao mình lại hà tiện, chắc chiu để dành cho chúng ? biết bao nhiêu cho đủ ?? ( còn ăn thì cứ ăn cho thỏa thích. Một mai răng rụng hết chỉ còn nhìn mà hít hà thôi ! ! ! )

Tuy không hẳn vì bất hiếu nhưng do định kiến là người cao tuổi không cần ăn nhiều nên không thiếu người già bị rơi vào tình trạng suy dinh dưỡng một cách oan uổng! Thêm vào đó là nhiều người lớn tuổi phải kiêng cữ, thường khi thái quá do con cháu ép buộc, vì bệnh tiểu đường, cao huyết áp, tăng mỡ trong máu…

image
Vấn đề chưa dừng lại ở điểm cơ thể người cao niên vì thế mà thiếu dưỡng chất. Nguy hơn nhiều là do đó mà sức đề kháng bị xói mòn khiến bệnh bội nhiễm cũng như bệnh do thoái hóa cơ khớp trở thành mối đe dọa thường xuyên cho cơ thể vốn vừa nhạy cảm, vừa dễ thiếu nước khi tuổi đời chồng chất. Nếu xét về mặt dược lý, bữa ăn của người cao tuổi thậm chí quan trọng không kém viên thuốc đặc hiệu.

Quan điểm theo đó người cao tuổi phải e dè với từng miếng ăn, là một sai lầm nghiêm trọng. Nhiều công trình nghiên cứu trong thời gian gần đây cho thấy hình thức ăn uống dồi dào rau cải tươi, nhiều cá biển, và nhất là ngon miệng, là chế độ dinh dưỡng lý tưởng cho người già.

image
 

Bằng chứng là người cao tuổi ở Địa Trung Hải ít bị nhồi máu cơ tim nhờ khẩu phần đa dạng với thực phẩm “xanh” chiếm tối thiểu 60% tổng lượng. Bằng chứng là người Nhật có tuổi thọ cao nhất thế giới nhờ thực đơn hầu như không bao giờ thiếu cá biển và đậu nành. Ngược lại, người cao tuổi trong các nhà dưỡng lão ở Hoa Kỳ, nơi chế độ ăn uống kiêng cữ được đặt lên hàng đầu, lại có tỷ lệ tai biến mạch máu não và tử vong vì nhồi máu cơ tim vượt xa các nước khác!


Từ nhận thức đó, thay vì tiếp tục đề cao hình thức kiêng khem, đa số chuyên gia dinh dưỡng ở khắp nơi đã đồng lòng tán dương chế độ dinh dưỡng mang nhiều nét “đổi mới” cho người già dựa trên các nguyên tắc như sau:


 
• Người cao tuổi nên ăn tất cả những món ưa thích và ngon miệng, miễn là với lượng không gây trở ngại cho chức năng tiêu hóa.

• Khẩu phần hàng ngày càng đa dạng càng tốt, càng ít thực phẩm công nghệ càng hay.

• Chắc chắn uống đủ nước trong ngày bằng cách chú trọng các món cung cấp nước như rau trái, món canh…, thay vì uống nước vì nhiều người già thường chỉ uống khi khát.

• Đừng nấu cho người cao tuổi các món ăn tuy bổ dưỡng về thành phần nhưng với khẩu vị nuốt không vô !!!. Đừng quên cảm giác ngon miệng là đòn bẩy cho sức kháng bệnh.

• Không nhất thiết phải cữ muối tuyệt đối nếu không có y lệnh của thầy thuốc trong giai đoạn bệnh tim mạch cấp tính.

• Không nên thiếu món ngọt nếu thực khách chưa bị bệnh tiểu đường.

• Luôn luôn có rau quả tươi trong khẩu phần.

• Nên có nhiều bữa ăn nhỏ thay vì ngày ba bữa đúng giờ.

• Một ly rượu vang cho mỗi bữa ăn là điều nên làm.

• Chỉ tránh các món ăn gây dị ứng, món chiên xào nếu đã có bệnh trên đường tiêu hóa như viêm đại trường mãn, viêm ruột dị ứng, trĩ…

• Có bữa cơm gia đình cùng con cháu thay vì ăn riêng trong buồn tẻ như người bệnh nặng.

• Vận động nhẹ trước và sau bữa ăn.

 
Con cháu nếu biết thương ông bà đừng quên là các nhà nghiên cứu ở Hoa Kỳ vừa chứng minh hẳn hòi là : người cao tuổi nếu có da có thịt một chút, nghĩa là dư cân, ít bị bệnh và sống thọ hơn bạn đồng niên mình hạc xương mai.

Lượng mỡ dưới da, tất nhiên không nhiều, chính là kho dự trữ dưỡng chất để đáp ứng cho nhu cầu phục hồi của cơ thể người cao tuổi mỗi lần ngã bệnh.

image
 
Không cho người già ăn no bụng và ngon miệng là một điều đáng trách cả về lý lẫn về tình.
 
Bác sĩ Lương Lễ Hoàng
 

Vợ chồng chỉ một con đường mà thôi!

 
Một người vợ ngoan, hiền, tốt là người luôn luôn tha thứ cho chồng mỗi khi chính mình làm bậy! Nghĩa là chồng tốt lúc nào cũng sai và vợ ngoan lúc nào cũng trúng…

Có như vậy mới răng long đầu bạc! Đồng tịch đồng sàng, đồng quan đồng quách… Dù tính tình có xung khắc với nhau như nước với lửa; như mèo với chuột, như chó với mèo… nhưng phải ngủ chung giường dẫu thường gấu ó, cắn xé nhau cho đã… Rồi vẫn tiếp tục ngủ chung cho tới chết! Hết!

Nhớ xưa tình mộng: Nếu anh đang ngủ hãy gởi cho em giấc mơ! Nếu anh đang vui hãy gởi cho em nụ cười. Nếu anh đang khóc hãy gởi cho em dòng nước mắt.

Còn thành vợ thành chồng rồi là đoạn kết chua chát của bài thơ tình thơ mộng: Nếu anh đang trong ‘toilet’ thì gởi cho em gì đây?!

Thanh niên, con trai lớn lên ai mà không muốn đắt mèo. Đẹp trai, nói dai (như người viết đây chẳng hạn, hi hi!) Ghệ nhiều vô thiên lủng, hằng hà sa số là chỉ dấu của một dân chơi, một ‘playboy’ thứ thiệt! Vào trong phong nhã ra ngoài ‘đào hoa’ nhưng nhớ đừng ‘đào mỏ’ là được! 

 
Rồi dành dụm chút đỉnh, lấy uy tín, thề không bao giờ giựt chạy, vô hai ba đầu hụi, hốt trước đóng sau, rinh về chiếc Mercedes ‘xì po’ hai cửa, đời 2014, cáu cạnh, ruồi đậu té bò lăn, để đưa nàng cửa trước; hẹn nàng cửa sau… Thỏa chí bình sinh cho một khoảng thời gian đẹp nhất của đời người. Kẻo sau nầy cưới vợ rồi là phải vào khuôn, vào phép như con chó phải đeo rọ mõm, phải đeo lục lạc leng keng cho vợ biết chồng đang ở đâu (bây giờ thì em dõi theo anh bằng ‘software’, phần mềm. định vị mobile anh thường giắt bên hông! Tính cái lớn, như lương anh lãnh bao nhiêu, rắc rối chừng nào,  mấy cắc, mấy xu, em còn tính ra tuốt luốt huống hồ là vi tính?!), như con ngựa phải mang hàm thiếc để không được quyền hun hít, chút chít… nọ kia, như con trâu phải kéo cày… kiếm tiền về ‘nộp’ cho em đi shop! Nghĩa là không còn là một con người đường đường chính chính nữa mà là lục súc tranh công!

Đời người ngắn ngủi! ‘Life is short!’ Mà đời đàn ông, con trai độc thân, ong bay bướm lượn tùm lum, tà la, không ai kềm kẹp lại ngắn ngủi hơn gấp nhiều lần! Hu hu! Má ơi con muốn trở về nhà mình với má!

 
Nhưng khi đang bay vu vu, hút mật hết cánh hoa chùm gởi nầy đến cánh hoa chùm gởi khác xui gặp một em nào cao tay ấn là cũng phải thua thôi! Lịch sử Tàu cũng cho biết dân chơi, playboy, như Đường Minh Hoàng cũng phải chịu thiệp Dương Quý Phi! (dù nách em hơi bị hôi!) Huống hồ chi dã dã mình là dân dã?!

Nhớ thuở xưa! Em đang hẹn hò cũng được ba niên chờ chàng tốt nghiệp đại học xong rồi đôi ta sẽ nên bề gia thất. (Rước dâu bằng xe bò trên cánh đồng quê trơ đầy gốc rạ!) Tuy nhiên bốn năm coi bộ quá chừng lâu…  Rồi một hôm em nôn ‘ọe’ (là trước mắt anh thấy toàn là ông kẹ!) Em bèn hối thúc anh về nói với ba mẹ trầu cau, (nhớ mua cái hột xoàn ba ly sáu mà phải một cặp mới được, một chiếc sợ xui cho tình ta chẳng đựợc dài lâu, vợ chồng phải đủ đôi, đủ cặp mới được! Hao chút đỉnh nhưng nói ba mẹ ráng đi?!), đến cưới em! Cứng cạy rồi mà anh không chịu lấy vợ gì hết ráo. Anh không thấy:

‘Trâu kia ăn cỏ bờ ao. Anh mà không vợ đời nào có con? Người ta con trước, con sau. Thân anh không vợ như cau không buồng. Cau không buồng ra tuồng cau đực. Anh không có vợ cực lắm anh ơi! Người ta đi lẻ về đôi. Thân anh đi lẻ về loi một mình’.

image
 
Em vẫn biết: Lẻ loi để anh bay một mình cho nó mát râu nhưng anh là con trai một, lại ngần ngừ, trì hoãn chiến, không chịu lập gia đình để có con nối dõi tông đường cho dòng họ là bất hiếu lắm đó nha.

Anh nghe cũng xuôi tai lắm lắm… Nhưng nghĩ mình lấy vợ sơm sớm làm chi cho uổng phí một đời bay bướm, bướm bay nên cứ lần khân, anh nói: Nhỏ con, vịt đẹt quá, sợ cưới em về không đủ sức… hạnh phúc gối chăn đâu! Tính kiếm đường chuồn đây!

Thì em đã chỉ rõ ra rằng: ‘Anh chớ thấy anh nhỏ mà rầu! Con ong kia nó bao nhiêu lớn, nó châm bầu bầu thui?’

Rồi để giục thêm, em mới nói rằng:

‘Bởi thương anh nên em mới ốm mới gầy. Cơm ăn chẳng đặng gần đầy ba thu. (Chu choa cơm ăn chẳng đặng gần đầy ba thu mà sao mập thù lù như cái lu vậy?!) Ngó lên trăng sáng sao lu. Thấy anh có nghĩa mấy thu em cũng chờ.

Em yêu anh chờ anh ba thu là ba năm rồi đó! Thôi mình cưới nhau đi… Em nôn quá hà! (Nghe em nôn! Là đời son trẻ của anh là em đã chuẩn bị đi chôn nó rồi!)

Tranh luận với đàn bà con gái là điều tối kỵ của cánh đàn ông tụi mình! Vì kinh nghiệm tình trường hằng cho biết muốn làm em yêu hài lòng; nếu mình sai thì nhận ngay là mình có lỗi. Anh đang cúi đầu chờ ơn huệ; em rộng lòng tha thứ cho anh! Còn lỡ mình trúng thì hãy ngậm cái miệng lại nhớ đừng có nói ra nhe!

 
Cuối cùng thì anh thua vì em nói em đà ốm nghén. Vậy là xong đời trai trẻ!

Ngày hôn lễ: ‘Tôi tuyên bố hai bên thành vợ, thành chồng! Giờ thì có thể về nhà, sửa lý lịch tình trạng độc thân của mình trên trang mạng xã hội Facebook hay Twitter đi.

Đó là ông chủ trì ký hôn thú, Tây gọi là marriage celebrant, nói đó!

Vậy mà tui đâu có chịu nghe lời khuyên hữu lý nầy đâu cứ để nguyên như vậy. Vẫn xẹt qua xẹt lại với Hồng, Lan, Đào… Phấn hàng ngày quen biết tên… Tới một hôm vác cái mặt bầm tím một con mắt vô sở; thằng bạn làm chung hỏi bộ bị tai nạn hả? Đâu có! Chẳng qua là con vợ mới cưới của tui nó tìm được mật mã facebook của tui đó mà.

Vợ Việt ghen dữ như sư tử Hà Đông nhưng so với vợ Tây thì chẳng nhằm nhò gì.

Tội bạo hành gia đình! Tòa hỏi: Sao bà lấy cái ghế đập lên đầu chồng lúc ghen bóng, ghen gió, ghen tuông bậy bạ như thế! Dạ thưa quan Tòa vì cái bàn nặng quá em vác không nổi ạ!

Mà bà Tây giận chồng cũng phải! Làm chồng: đi quân dịch là thương nòi giống mà truyền giống gì mà yếu xìu lại còn bày đặt… bậy bạ nọ kia nữa chớ!

Vợ chồng xem đánh bốc. Chưa hết hiệp nhất, đúng sáu mươi giây, mà đã có thằng đầu hàng. Chồng nói: Chán thiệt! Cái gì mà yếu xìu như vậy? Đánh đấm chả ra sao! Thiệt là mắc cở đàn ông!

Vợ nói: Giờ thì anh hiểu em rồi đó! Hu hu!

Không làm tròn bổn phận chánh yếu của đức ông chồng! Vậy mà tối ngày cứ mở miệng ra là ‘còm len’: Em không yêu anh gì hết trơn!

Vợ chỉ năm thằng con: Ê! Hổng lẽ em ‘download’ tụi nó xuống từ Google hả?

 
Rồi còn chê vợ nhiều chuyện nói không kịp kéo da non, còn bày đặt mỉa mai thân hình bồ tượng như voi của vợ nữa chớ. Ngày yêu anh, em mình hạc xương mai, vóc liễu hao gầy; giờ em lên tới mấy ‘size’, mình đầy những mỡ; anh không thương mà anh còn than thở!

Một thương gia lấy tiền đi đầu cơ chứng khoán nhưng thất bại nói với con vợ mập của mình rằng: Em là thương vụ thành công duy nhứt của anh! Đã tăng gấp đôi từ ngày cưới!

Tuần đi làm năm ngày về, hai ngày nghỉ, anh cứ nằm phè ra trên ghế sa lông, tay cầm lon bia VB (Vợ Bồng) nói mùa đông cảm cúm để mà coi ‘World Cup!’

‘Nè! Tui biết bác sĩ khuyên ông nên nằm nghỉ để qua cơn cảm cúm! Nhưng lời khuyên đó cách đây mười năm rồi mà! Sao giờ vẫn còn nằm đây cha nội!’

Suốt cuộc đời anh, từ khi lấy em về chỉ toàn lo ăn với nhậu mà còn đặt chuyện chê con vợ hổng biết nấu ăn gì ráo!

‘Em ghét thằng cha đến nhà mình ăn xin hôm qua quá! Sao vậy? Hôm qua em cho thằng chả một bữa ăn. Hôm nay thằng chả tặng lại em cuốn sách dạy nấu ăn!

Nghe vậy anh không bênh em, mà chửi cho thằng cha ăn xin bất lịch sự một mách; mà còn nói thằng chả đẻ bọc điều, hên, được em cho ăn mà không bị trúng độc vì có chuyện là: ‘Vợ gọi chồng ở sở: Anh ơi! Em sợ quá! Có một thằng ăn trộm chui vào bếp của nhà mình, lục nồi canh chua cá hú của em nấu ra, thoải mái, rung đùi ngồi húp rột rột! Nghe vậy anh còn hỏi em là nên gọi cảnh sát cho em hay xe cứu thương cho nó! Anh sợ nó trúng độc canh chua cá hú của em sao?

Rồi có lần em nói: Em mơ thấy anh mua cho em chiếc nhẫn hột xoàn.

Mà anh nỡ lòng nào trả lời là: Còn anh mơ thấy bố em móc ví tiền ra trả!

Em cũng biết đàn ông thanh niên, ai cũng muốn có một con vợ đẹp, hiểu biết, tiết kiệm, nấu ăn ngon. Nhưng tiếc thay luật pháp nước Úc nầy không cho phép đa thê! Anh biết chứ!

 
Rồi tuần rồi anh giận em, bỏ đi nhậu suốt chiều hôm tới tối; em nghe đài nói có một thằng cha đang chạy xe ngược chiều, ‘wrong way’ trên xa lộ gần nhà mình, em lo cho anh bèn gọi báo! Vậy mà anh trả lời rằng: Đâu phải một chiếc mà hàng trăm chiếc đó chớ!
Làm em hết hồn luôn! Tưởng thằng ngu đó là anh! Đừng làm vậy; chờ em mua bảo hiểm nhân thọ cho anh rồi hãy ‘wrong way’ cũng chưa muộn mà phải không anh yêu!

Anh còn đến gặp một người hành khất: Ông ấy xin: ‘Hãy cho tôi thức ăn!

Tui sẽ mua rượu Vodka và thuốc hút cho ông.

Không! Tôi không nhậu; Tôi không hút thuốc!

Vậy tui dắt ông đi kéo máy! Không, tôi không cờ bạc.

Vậy tui kiếm cho ông một con ghệ. Không, tôi không gái gú! Tôi chỉ biết yêu vợ tôi thôi.

 
OK! Tui sẽ mua đồ ăn cho ông nhưng trước hết ông phải đi về gặp con vợ tui cái đã. Chi vậy? À! tui muốn cho bả chứng kiến tận mắt là: Đàn ông không rượu chè, hút xách, cờ bạc, gái gú thì số phận sẽ thân tàn ma dại như thế đấy!

Em biết anh đặt chuyện để xỏ xiên em và để biện minh cho cái thói nhậu nhẹt, hút xách, cờ bạc, gái gú của anh đó mà thôi!

Em biết hết nhưng thân em, lỡ ván đã đóng thuyền rồi, gỡ ra còn dấu đinh anh hỉ?!

Dám anh lại bảo là em cứ mua ‘chai’ về mà trét, thì kín lại liền lắm đa!

Để kết luận là: Khi mới yêu thì khác; khi đã là vợ chồng rồi thì ai ai cũng chỉ một con đường mà thôi!


Đoàn Xuân Thu

17 tháng 12, 2014

Nhật Bản - một xã hội 'đảo ngược' với Việt Nam?


* VƯƠNG TRÍ NHÀN
Cộng với những hiểu biết vốn có từ trước năm ngày du lịch bụi ngắn ngủi, đủ để tôi cảm thấy xã hội Nhật, người Nhật là cả một hình ảnh đảo ngược của xã hội Việt, người Việt.
... Xuất phát từ Hà Nội, sau một chuyến bay đêm hơn bốn tiếng đồng hồ, chúng tôi bắt đầu một ngày mới trên chiếc xe từ sân bay Narita về Tokyo. Không khí dịu mát như một ngày cuối thu đầu đông ở đồng bằng sông Hồng, song cái lạnh ở đây lại có khí vị vùng biển bắc, cái cảm giác mà tôi cảm nhận khi đến Leningrad vào năm 1988.
Nhìn chung quanh, thấy khung cảnh thoáng rộng sạch sẽ, cây cối đạm bạc. Ghé lại một trạm bên đường để xe mua xăng, bắt gặp không khí của nước Nhật bình thường, người nào người nấy chăm chú vào công việc.
Có cái lạ là, khi đến Tokyo, tôi cũng lại gặp một khung cảnh vắng lặng như vậy. Không những trên đường người đi bộ thưa thớt mà cả ô tô đi lại cũng ít. Trong khi đó, lại biết rằng Tokyo có đến 20 triệu dân và hàng ngày có đến 40 triệu người lai vãng. Nơi tôi tới chỉ là ngoại ô chăng? Thành phố chính ở đâu? Như đã đoán được thắc mắc của tôi, người hướng dẫn du lịch sớm giải thích, đây chỉ là phần trên mặt đất, còn trong lòng đất có đến bốn thành phố nữa. Ở đó cũng có giao thông, xe điện ngầm, những phố buôn bán; ở đó mặc dù rất đông, nhưng rất trật tự.
Ngày đầu xa lạ
Địa điểm đầu tiên chúng tôi đến tham quan là phía ngoài hoàng cung Nhật. Cũng như mọi người dân nội địa, chúng tôi không được vào tham cung điện chính của hoàng gia, chỉ được đứng và quan sát từ xa và nghe người giới thiệu kể chuyện lại về một cuộc sống rất khổ hạnh của những người sống trong cung điện đó.
Người Nhật quen chấp nhận tình trạng cách ly này bởi họ hiểu những người sống trong hoàng cung phải nhận vai hình mẫu của nước Nhật, có nghĩa phải chịu rất nhiều áp lực. Có những người con gái trong đó cảm thấy thật nhẹ nhõm nếu lấy được người chồng dân thường, ra khỏi hoàng cung, để được sống như mọi người bình thường.
Buổi chiều chúng tôi đến thăm ngôi nhà của Tòa thị chính, ở đây có tháp truyền hình cũ, từ đó có thể nhìn ra cả Tokyo.
Có điều mất vui là ngay trong buổi chiều đầu tiên này, đoàn du lịch chúng tôi đã có một người bỏ trốn. Khi cả đoàn lên tháp rồi lần lượt xuống dần thì anh ta lẩn mất. Sau mới biết, từ Hà Nội anh ta đã chuẩn bị để làm việc này. Cái ba lô còn lại trên xe ô tô của anh nhẹ tênh. Theo sự giải thích của người hướng dẫn, có lẽ đây là một người Việt được bố trí sang Nhật để trộm cắp thuê. Dân Việt có hộ chiếu bên đó, khi phát hiện ăn cắp thì sẽ bị trục xuất khỏi nước Nhật. Nên họ phải thuê những người trong nước sang làm chân rết. Người này có bị tống về thì cũng không mất đầu mối.
Trong lúc vẩn vơ chờ làm các thủ tục, khoảng hơn một tiếng đồng hồ, tôi nhìn quanh khu Tòa thị chính, thấy một không khí vắng vẻ. Nhớ nhất là hình ảnh một cô gái dắt hai con chó đi đường. Cô chăm sóc chúng hết sức cẩn thận. Khi chúng đói lấy thức ăn và theo dõi chúng ăn, bình thản chờ đợi như bà mẹ đang đi chơi với những đứa con thân yêu của mình.
Tâm thế mới của phụ nữ Nhật
Để giải tỏa nỗi chán chường của bọn tôi, người hướng dẫn giới thiệu một tình thế của người dân Nhật mà trước kia chúng tôi không thể tưởng tượng nổi.
Anh cho biết , hiện nay ở nước Nhật có đến 62% người sống độc thân. Nếu nhìn trên đường, chúng ta luôn thấy những người đàn ông chăm chú nhìn về phía trước. Họ buồn, như là một thứ nhân vật phụ của cuộc đời. Còn chính phụ nữ mới là những người đầy sức sống và thách thức.
Ăn cơm Tàu, ở nhà Tây, lấy vợ Nhật --từ nhỏ, đã được nghe câu nói ghi nhận sự tận tụy của người phụ nữ Nhật với gia đình.
Sau chiến tranh, khi nước Nhật bắt tay khôi phục kinh tế, người đàn ông tập trung vào công việc của mình và ít khi về nhà trước 7h tối. Mọi việc liên quan tới gia đình và con cái đặt cả lên vai vào người đàn bà. Họ tự nguyện làm như thế cả đời.
 Hôm nay đây tôi còn chứng kiến cảnh một đôi ông bà già trên đường; khi tới chỗ nghỉ, người phụ nữ rút chiếc khăn mù xoa trong túi ra mời chồng mình ngồi.  Nay mẫu phụ nữ loại đó chỉ còn thưa thớt.
Bề ngoài người phụ nữ Nhật không tự biểu hiện lộ liễu như người Việt. Màu sắc phần lớn trang phục là màu trắng, màu xám và màu đen. Như đang tự giấu mình đi. Không ai tô son, trát phấn… Nhưng cuộc sống bên trong thì, theo anh hướng dẫn viên, thực sự nồng nhiệt. Khoảng mươi, mười lăm năm gần đây, phụ nữ Nhật nổi loạn, nhiều người không lấy chồng vì không thích phụ thuộc vào gia đình chồng và rất tự lập trong đời sống riêng tư.
Ở Nhật, đời sống tình dục được coi bình thường như cơm ăn nước uống và phụ nữ có phố đèn đỏ của mình. Ở đó, đối tác của họ là những thanh niên mới lớn và lấy việc thỏa mãn nhu cầu phụ nữ làm nghề phụ. Người ta có cách giữ bí mật cho cả hai bên.
Trong túi đàn bà, từ em thanh nữ mới lớn đến đám sồn sồn tuổi trung niên luôn có ca-pốt. Và họ chủ động tìm tới những đối tượng để có thể thỏa mãn những khát khao bất chợt nhưng chính đáng.
Trong các món quà trao nhau nhân ngày lễ tết, chính phụ nữ là màu nóng, còn nam giới được tượng trưng bởi màu lạnh.
Niềm vui với những công việc bình thường
và tính tự lập được rèn từ nhỏ
Buổi sáng chủ nhật, bọn tôi đến khi vui chơi Disney Land nổi tiếng. Ấn tượng lớn nhất, vẫn là những người phụ nữ làm công việc như hướng dẫn người đi tham quan và bảo vệ trật tự chung quanh đó. Những công việc có vẻ tẻ nhạt như thế được người Nhật làm với tất cả niềm vui và sự háo hức khiến người Việt chúng ta gần như không thể hiểu nổi. Đứng bên cạnh những đoàn xe lửa làm theo lối cổ, các nhân viênphục vụ không những ân cần giúp đỡ cho người lên xe, mà còn tình cảm vẫy chào khách lên đường, rồi lại hào hứng đón khách xuống khi hết vòng quay.
Người hướng dẫn du lịch giải thích thêm với chúng tôi, người Nhật rất nghiêm túc trong việc công. Tất cả công chức đi làm đều mặc Âu phục. Với họ, làm công chức không phải chỉ để kiếm tiền mà để phục vụ xã hội, việc làm hợp đạo nghĩa làm người.
Một ấn tượng khác, là trẻ con trên nước Nhật rất ngoan và quen tự lập. Trên đường mỗi trẻ có túi thức ăn riêng, tự lấy thức ăn khi muốn. Thông thường các em đi theo người lớn rất đàng hoàng. Một ngày ở công viên không nghe tiếng khóc nào của bọn trẻ.
Người Nhật có tinh thần tự trọng cao độ. Trong hoàn cảnh nghèo khó, ít khi chấp nhận sự giúp đỡ của người khác mà làm được cái gì thì hưởng cái đó. Điều đó được rèn từ nhỏ. Ở trường nuôi dạy trẻ, từ lúc biết bò, đứa trẻ đã phải tự bò đến bàn thức ăn để lấy thức ăn. Ở lớp lớn hơn, đứa trẻ tự gấp lấy quần áo và lo giữ vệ sinh.
Từ chuyện giao thông tới chuyện pháp luật
Đã hơn chục lần đi theo các đoàn du lịch nước ngoài, tôi thấy trên xe thường người Việt Nam chỉ hay pha trò đùa bỡn, trêu chọc nhau, bàn chuyện ăn uống, nói tục. Đa số người mình đi du lịch để làm dáng, để tiêu tiền, không mấy ai tính chuyện đi để hiểu biết về xứ sở mà mình đặt chân tới. Những người hướng dẫn du lịch Trung quốc chẳng hạn, rất hiểu cái sự tầm thường đó. Trên xe, thể theo yêu cầu của người mình, họ nói những chuyện trong thâm cung bí sử, nhưng toàn thứ vụn vặt gây tò mò. Nói chung trình độ những người hướng dẫn cho các đoàn VN ở các nước gần ta rất thấp. Người có chí chắc đi học tiếng Anh tiếng Đức chứ chả ai chịu học tiếng Việt làm việc với các đoàn Việt.
May mắn lần này chúng tôi gặp người hướng dẫn khác hẳn. Anh cũng là người Việt. Sang Nhật học, sau đó nhập quốc tịch Nhật và đưa cả vợ con sang đó. Trong những lúc rỗi trên xe, anh Đức (tôi không biết họ, chỉ nhớ tên) giới thiệu với chúng tôi rất nhiều về đặc sắc của nước Nhật, và điều đó rất cần thiết với những người từ Việt Nam tới.
Ví dụ có lần anh nói về chuyện giao thông trên đường.
Chúng ta biết rằng người Nhật đi lại rất từ tốn và người ta nhường đường nhau khi có việc cần tranh chấp. Trong câu chuyện của mình, anh Đức có lưu ý thêm một điều. Luật pháp được soạn thảo rất tỉ mỉ và nói cho cùng là rất nhân bản. Một mặt nhà nước bố trí cảnh sát theo dõi tốc độ của xe trên đường, nhưng mặt khác, họ cho phép các nhà sản xuất cung cấp cho lái xe các thiết bị cần thiết có khả năng cho biết  chỗ nào cảnh sát giao thông đứng bắn tốc độ, để tự động điều chỉnh lại. Tức là người làm luật muốn bảo vệ quyền được đi nhanh hơn của xe cộ trong hoàn cảnh cho phép.
Sự áp đặt luật pháp của những người cầm quyền ở đây cũng là rất mềm dẻo.
Khi có người lái xe phạm lỗi, cảnh sát, từ lúc yêu cầu giữ lại đến lúc lên xe để đặt vấn đề phạt, đều có thái độ lịch sự tôn trọng đối tác, tìm cách thân thiện bàn bạc, chứ không phải một chiều hạch sách rồi  muốn bắt người ta thế nào cũng được. Khi không thống nhất được với nhau, họ để dành quyền phán xét cho tòa án,-- cố nhiên đó không phải loại tòa án bao giờ cũng nhăm nhăm bênh cảnh sát như người nước mình. Danh tính của những người bị phạt không bao giờ bị làm lộ.
Tôi cho đó mới là sự tôn trọng, sự khuyến khích người dân sống và làm theo luật pháp một cách hữu hiệu.
Pháp luật -- một bên nặng về răn đe
trừng trị và một bên biết “cận nhân tình”
Có lần đọc cuốn Đông Á – Đông Nam Á - Những vấn đề lịch sử và hiện tại (nx b Thế giới, 2004), thấy ông Vũ Minh Giang (Đại học Quốc gia Hà Nội) nói tới những điểm tương đồng trong tổ chức nhà nước của Việt Nam và Nhật Bản có nhấn mạnh cả hai bên đều chú trọng pháp luật (sách trên tr. 62).
Hôm nay nhớ đến đoạn này bỗng thấy phì cười. Vì sự thật trong khi ở nước người, chính quyền hết sức tôn trọng và đặt mình vào trong pháp luật thì ở mình, pháp luật được soạn ra để áp dụng với dân, chứ nhân viên công quyền đều hiểu ngầm rằng mình là người đứng ngoài. Mà người dân cũng vậy, thấy pháp luật là chuyện phiền phức, song mặc nhiên chấp nhận, lại còn tìm thấy niềm vui trong việc làm ngược pháp luật. Trừng phạt răn đe nặng nề đến độ dã man được xem như một sự cần thiết.
Để hiểu tính mềm dẻo mà chặt chẽ của pháp luật ở Nhật Bản, hãy trở lại câu chuyện về nhu cầu phụ nữ, phố đèn đỏ, mua dâm và bán dâm. Một mặt theo phong tục tập quán cổ, luật nước Nhật cấm tất cả sự tiếp xúc nam nữ ở dạng trần trụi. Thế nhưng đồng thời họ vẫn thấy con người Nhật Bản đã thay đổi, nên các nghị sĩ khi làm luật đã nghĩ ra cách để bảo vệ sự tiếp xúc này, không để dân bị ràng buộc vào luật một cách máy móc. Ví dụ như họ sẽ phạt nếu một trong hai bên không có vật lạ trong người khi tiếp xúc. Mà vật lạ này hiểu theo nghĩa rất rộng, nếu phụ nữ có một vòng đeo tay hoặc người đàn ông có một cái răng giả thì tức là đã không phạm luật. Thế thì còn phạt được ai nữa? Những điều này, theo tôi rất nhân đạo. Còn thuần túy truy bức như ở ta là bất cận nhân tình và sẽ sinh ra gian dối.
Các cửa hàng đồ cũ và thói quen cộng tác trong mọi việc
Nhân khi vào cửa hàng đồ cũ, anh Đức giới thiệu cho chúng tôi biết ở Nhật, loại hàng này có cả một hệ thống phân phối. Những năm 70 – 80 người dân bình thường có thói quen thải loại đồ cũ ra theo hình thức rác và người Việt Nam sang nhặt mang những đồ cũ đó đem về trong nước. Nay họ có ý thức thu gom và phân phối lại. Nhân đây, anh Đức kể về việc tổ chức làm ăn ở xứ này. Là khi có một công việc hợp lí thì nó cũng được phổ biến khắp nước Nhật. Những người cùng ý tưởng tự tổ chức thành những công ty, không có người nào đứng ngoài công ty đó mà có thể cạnh tranh với họ được. Người Việt mình dành được miếng mồi thì ăn lẻ, không ai cộng tác được với nhau, mà chỉ dìm dập nhau, phá nhau. Ở Nhật, nếu một người có sáng kiến chung thì sẽ đưa ra để phục vụ lợi ích chung.
Chung quanh núi Phú Sĩ
Tối hôm qua, ngủ đêm tại khách sạn thuộc khu Hà Khẩu Hồ (tôi đọc theo âm Hán Việt) thuộc khu vực núi Phú Sỹ, chúng tôi có cảm tưởng như lạc vào gia đình người Nhật. Ăn một bữa cơm theo kiểu gia đình người Nhật vẫn ăn. Xong, được bố trí đến khu vực tắm. Nam chung một bên, nữ một bên, nhưng đã xuống tắm phải bỏ hết quần áo. Đêm, được bố trí ngủ lại căn phòng như của người Nhật. Việc xâm nhập sâu vào phong tục ăn ở như thế trong những lần đi các chuyến khác, bọn tôi không có dịp thực hiện.
Sáng dậy, đi quanh hồ, tôi chợt nhận ra rằng nhà cửa ở đây cũng nhô ra thụt vào mà không có lớp lang trật tự như mạn Giang Nam bên Trung Quốc. Vườn hoa ở các gia đình hay các công sở không nổi bật lên vẻ rực rỡ mà trông hơi có vẻ khổ hạnh và chỉ gợi chú ý bởi lùm cây hoặc một tảng đá nào đấy. Tất cả khu vườn quy tụ chung quanh vào vật trung tâm đó. Ngoài ra cây cỏ trong vườn thì kém, cỏ mọc rườm rà, thiếu một sự xử lý công phu. Các công viên chỉ lo tạo ra sự kì bí mà tảng đá có vai trò vật chủ và mối liên hệ giữa đá và cây là nhân tố chính gợi nên một vẻ đẹp.
Ngồi xe lên núi. Các tài liệu du lịch đều nói rằng Phú Sĩ là biểu tượng của đất nước mặt trời mọc. Trước khi lên đến trạm 5 ở độ cao 2000m, chúng tôi phải vượt qua hàng chục cây số rừng. Nhưng khi đến nơi, ngôi miếu trên trạm 5 đó khá đơn sơ. Nói chung, chùa chiền của Nhật không hào nhoáng, lộng lẫy như đền chùa của Trung Quốc. Thu hút du khách nhất là việc đứng ở đấy chiêm ngưỡng cả ngọn núi trong tuyết phủ.
Đối với người Nhật, núi Phú Sỹ là biểu tượng cao nhất của sự thiêng liêng. Người ta theo dõi để không ai có thể lấy đi hòn đất nào chung quanh núi. Đã có những khách nước ngoài đến, định lấy những hòn đất đi và đều bị phát hiện.
Chung quanh núi là khu vực huyền bí, người ta nói có những người Nhật đã đến đây để sống những ngày cuối đời, tức là tự tử ngay trong khu rừng trùng điệp mà mãi về sau người ta mới phát hiện ra. Số người này đang tăng hàng năm.
Ấn tượng sau nửa ngày ròng ngồi ô tô
Từ giã Phú Sỹ, bọn tôi tới Owakudani, nơi có vết tích của miệng núi lửa phun trào cách cây 3000 năm. Sau đó, là chặng đường dài tới Nakoné và Nagoda.
Trước lúc qua Nhật, một người quen cũ đã nói rằng, do du lịch bụi, chắc là bọn tôi không có điều kiện để sử dụng những phương tiện hiện đại nhất như tàu cao tốc và phải di chuyển từ địa điểm nọ đến địa điểm kia bằng ô tô. Ông nói điều đó với sự ái ngại vì ở Nhật số người di chuyển bằng ô tô rất ít. Nhưng đối với tôi, cảm tưởng là được ngồi ô tô đi trên những con đường nhựa nhẵn bóng và hiện đại của nước Nhật cũng đã sung sướng lắm. Nữa là, sau một buổi chiều như thế, lại có may mắn gần như được nhìn gần vào một nước Nhật và hiểu thêm điều người ta hay nói “Xứ này nghèo về tài nguyên và chỉ có một thiên nhiên khắc khổ, nhưng đã chinh phục được thiên nhiên khắc khổ đó để trở thành một xứ giàu có.”
Nhìn một hai ngôi nhà lắt lẻo giữa một triền núi xa, tôi hỏi Đức họ sống ra sao thì được trả lời:
-- Một gia đình Nhật định cư ở đâu thì chính phủ Nhật có trách nhiệm làm đường tới đó, bảo đảm hàng hóa lưu thông tới đó để họ có thể sống bình đẳng với mọi người.
Có một chuyện mà ở nhà tôi đã biết nhưng chưa thấy hết ý nghĩa của nó, đó là việc người Nhật không khai thác tất cả những rừng cây và vùng mỏ cũng khá giàu có của mình. Tất cả những đồ gỗ ở đây đều nhập từ nguồn lâm sản nước ngoài, cũng như các khoáng sản cần thiết cho công nghiệp của họ. Đối chiếu với cách nghĩ Việt Nam, kể ra đây cũng là một sự lạ. Và lạ hơn hết là người Việt chúng ta còn cho chuyện tàn phá tài sản thiên nhiên là chuyện thường, không bán hết đi thì lấy gì mà ăn.
Nông thôn đô thị chung một mặt bằng
Lúc này trước mắt du khách không còn là một nước Nhật của các cao ốc và các khu đô thị thoáng đãng. Vùng đất nằm rải rác giữa núi non và bãi biển không có gì là hấp dẫn và mĩ lệ như các vùng biển của Việt Nam mình. Nhưng ở bất cứ nơi nào có điều kiện thì người nông dân Nhật vẫn cần cù sản xuất. Cảm giác còn lại trong tôi là một nước Nhật giống như một mặt bằng, giữa nông thôn và thành thị gần như không có sự chênh lệch. Nay, là thời, theo Đức kể, người nông dân Nhật làm ruộng bằng cách đi thuê các xí nghiệp nông nghiệp làm cho họ. Và đã có các hãng lớn chuyên làm nông nghiệp phụ trách giúp họ từ việc chọn giống, cày bừa đến bón phân và thu hoạch. Người nông dân chỉ việc ở nhà dùng tiền của mình đầu tư chứng khoán.
Người Nhật đặc biệt lo bảo vệ nguồn lương thực của mình, tạo cho xứ sở một thứ thức ăn không những ngon lành mà còn bảo đảm chuẩn khoa học không gạo nước nào có thể có được. Đã có những thời gian mà chính phủ Nhật do áp lực quốc tế phải nhập một số gạo của các nước khác, khi mang về phân phối cho dân thì không đâu người ta lấy, đến cả cho không cũng không ai nhận. Cuối cùng, số gạo đã mua buộc phải đem đi dùng làm hàng viện trợ cho các nước khác.
Đặt người Việt bên cạnh người Nhật
Cũng nhân thời gian rỗi trên đường xa, Đức kể với tôi về chuyện những người Việt Nam ở Nhật. Đức cho biết thật ra sau 4-1975, số người Việt sang Nhật không phải là ít, nhưng số có thể trụ lại được ở Nhật thì không nhiều và phần lớn là họ phải bỏ qua bên Úc hoặc bên Mĩ làm ăn. Việc du nhập vào cộng đồng Nhật, đòi hỏi sự nỗ lực đặc biệt mà người Việt không quen, chưa kể tiếng Nhật với nhiều người là khó học.
Chưa quen là như thế nào? Dù là mới tiếp xúc với người Nhật và văn hóa Nhật một cách đơn sơ, tôi vẫn có cảm tưởng người Nhật với người Việt Nam như hai đối cực, người nọ là thế giới đảo ngược của người kia.
Người Nhật có tinh thần gắn bó với xã hội, cấu kết với cộng đồng còn người Việt khôn lỏi, chạy vặt.
Người Việt thích phô trương còn người Nhật giấu mình sau vẻ ngoài bình lặng.
Người Việt ồn ào, lắm chuyện coi nơi công cộng là chỗ tự do buông thả còn người Nhật sợ nhất làm phiền người khác cũng như là bị làm phiền.
Bữa qua Miến Điện, tôi nhận ra một điều là không hiểu sao người bên đó có vẻ ít nói, trên đường không có cảnh vừa đi vừa cầm điện thoại tán chuyện. Có thể người Miến Điện không có tiền mua các loại máy mới? Nhưng Nhật là một nước giàu có. Sao dân họ vẫn không có thói nói lắm nói nhiều và xả ra cả khối lượng rác âm thanh ngập ngụa trên mọi ngả đường? Chợt nghĩ chính sự nói lắm nói nhiều nói một cách ba vạ đã giết chết sự suy nghĩ của người mình. Nó làm cho chúng ta thành một xã hội câm nín trước các vấn đề rất lớn đang phải đối mặt.
Xuất khẩu lưu manh
Hôm nay có đến hơn một giờ đồng hồ liền,  Đức toàn kể chuyện người Việt sau 4-1975 tràn sang Nhật làm những việc gian dối như cờ bạc trộm cắp ra sao, cảnh sát Nhật đã từng bước đấu trí với người Việt để vô hiệu hóa các đồng bào lưu manh của chúng ta thế nào.
Chuyện đấu trí ấy tôi định ghi mà không sao theo dõi kịp nên đành bỏ. Chỉ nhớ nhất một chi tiết. Có nhiều người Việt sau khi kiếm bẫm bằng con đường bất chính trở ,liền lấy cái vốn thu được từ nước ngoài về làm vốn kinh doanh và trở thành đại gia.
Từ việc này nẩy ra hai ý nghĩ bổ sung:
1/ Ở các xã hội lành mạnh, đám nhà giàu là những người con ưu tú của dân tộc, họ như đầu tầu kéo cả cộng đồng đi theo. Ở một xã hội dở dang rồi biến chất như ở ta, một thời gian dài không công nhận tài sản cá nhân, thì ngược lại, đám nhà giàu phần lớn là đám lưu manh, khoác áo quan chức làm việc lưu manh. Họ phất lên trong chiến tranh bằng cách buôn lậu những hàng quốc cấm xuyên quốc gia. Với những đồng tiền kiếm được bằng các thủ đoạn xấu xa, khi trở về nước làm kinh tế, họ có góp phần thúc đẩy sự làm ăn và vì thế cả người dân lẫn chính quyền hoan nghênh họ. Nhưng lùi xa mà nhìn, thì thấy đóng góp của những người này không thấm là bao so với sự phá hoại những nguyên tắc đạo đức, tức những tác hại lâu dài, mà họ mang lại.
2/ Ngoài số đại gia trên, hiện còn không ít người Việt, đang sống vất va vất vưởng theo kiểu ăn cắp vặt, buôn lậu, làm thuê làm mướn ở xứ người.
Nhớ hồi chống Mỹ trong đầu mọi người dân luôn được nung nấu cái ý nghĩ Ta chiến đấu thế này không phải chỉ vì ta. Ta đang chiến đấu cho cả thế giới. Ta đang trở thành lương tâm nhân loại… .
Kỳ cục thế mà ai cũng tưởng thật và ai cũng thích.
Được những tư tưởng kiểu đó quấn chặt vào đầu, nhiều người Việt sau 4-75 ra nước ngoài, tự cho phép mình làm tất cả những việc xấu xa nhất, bất chấp luật pháp nước sở tại và những nguyên tắc đạo đức thông thường. Một cuộc xuất khẩu thói lưu manh đã kéo dài chưa biết bao giờ chấm dứt.
Thăm các di tích lịch sử
Tham quan chùa Thanh Thủy. Ấn tượng nhất không phải là ngôi chùa, mà là cách dựng công trình tôn giáo này. Cách nó bám vào chân hòn núi đá. Cũng lại là một biểu tượng của tinh thần bám trụ của con người vào một thiên nhiên khắc nghiệt.
Buổi chiều tới ngôi Chùa Vàng. Đọc chữ Hán, thấy chính ra chùa này phải gọi là Kim Các tự mới đúng. Tôi thích cả không gian chung quanh chùa và cả cái cách  người ta tạo ra ấn tượng đối với người tới tham quan.
Có một điều  tôi thấy tin, là những chi tiết người ta trình bày về ngôi chùa, cái giá trị cổ kính của nó. Các di tích ở Việt Nam thường có những bảng giới thiệu rất luộm thuộm, nhiều lúc có cảm tưởng do những người không hiểu biết viết ra (Còn nhớ là lần vào Văn miếu năm 2010, khi đọc tiểu sử Khổng Tử,  thấy  viết là Đức Thánh Khổng "có đến bốn tác phẩm gọi là Tứ Thư". Điều này sai vì bốn tác phẩm đó có tên là Luận ngữ, Đại học, Trung dung, Mạnh Tử. Sao lại nói cuốn Mạnh Tử do Khổng Tử viết được?)
Một niềm tin khác, khi đến thăm các công trình kiến trúc cổ, là cảm thấy chắc chắn nó giống như là ban đầu nó đã được hình thành. Trong một cuốn sách về văn hóa Nhật, tôi đọc thấy người ta nêu lên một nguyên tắc khi trùng tu các công trình lịch sử. Là bất cứ thời nào, muốn làm lại các công trình cũ thì cũng phải làm đúng như cái ban đầu, kể từ hình dáng, các chi tiết trình bày cho đến chất liệu kiến trúc.
Một cách tự nhiên, tôi có cảm tưởng, chúng ta có thể tin được nền sử học Nhật Bản, một niềm tin không thể có đối với nền sử học Việt Nam hiện nay.
Trong số các đoàn nội địa tới tham quan tại các công trình kiến trúc lịch sử, ở đâu tôi cũng gặp những đoàn học sinh do các giáo viên già dẫn đường và giới thiệu. Sau được nghe lại, thấy nói là trong chương trình học phổ thông, tất cả các học sinh có quyền được đi tham quan các di tích có ghi trong sử sách. Chi phí các chuyến đi ấy do nhà nước đài thọ và chỉ những người kinh nghiệm lâu năm trong nghề mới được giao việc hướng dẫn các em.
Tình hình này khiến người ngoại quốc hiểu thêm một điều là tại sao không bao giờ các di tích, các thắng cảnh ở Nhật lại có tình trạng tràn ngập khách tham quan như bên Trung Quốc. Hình như những người lớn tuổi của nước Nhật đã tham quan di tích này từ lúc nhỏ rồi, nếu có tham quan chỉ đi lại thôi. Còn ở Trung Quốc, các di tích thường bị lấp đầy bởi người nông dân của các tỉnh xa xôi mà họ muốn đến với các thắng cảnh. Giống như cánh du lịch bụi Việt Nam chúng ta, lấy đi làm cái mốt, đi chỉ để chứng tỏ rằng mình chẳng kém gì người.
Trở lại với quá khứ của Nhật Bản, tôi luôn luôn bị ám ảnh bởi mối quan hệ của nước này với Trung Quốc. Một mặt thì cái ảnh hưởng ấy quá rõ và người Nhật không giấu điều này. Ai đó đã nói: “Người Nhật tìm ở Trung Hoa đức trầm tĩnh, vẻ hào hiệp và tính muôn màu muôn vẻ mà họ không thể có”. Mặt khác, suốt trong quá trình lịch sử, người ta cũng bắt gặp nỗ lực của người Nhật hướng theo cái tinh thần "trên cơ sở hoàn thiện mình,  dám là mình, vui với mình và không ghen tức với người nước ngoài". Đó lại là điều  không thấy ở người Việt, văn hóa Việt.
Người Nhật làm du lịch
Những người tổ chức du lịch đã cố gắng cho chúng tôi biết được nước Nhật ở nhiều cung bậc khác nhau. Ví dụ về giao thông họ có bố trí cho chúng tôi ngoài chuyện thường xuyên ngồi trên ô tô, có lúc đi tàu thủy, có lúc đi tàu cao tốc.
Về ăn uống, ngoài những lối ăn nhanh theo kiểu buffet thì họ thường xuyên cũng cho chúng tôi vào những quán ăn tổ chức theo kiểu truyền thống. Ở đó, bọn tôi ngồi bệt xuống đất, chân đặt lên cái hố được khoét rộng chung cho cả bàn, trên bàn đặt nồi lẩu. Cái thú vị nhất đối với bọn tôi nói ra kể cũng phàm tục song cũng xin kể ra kể đây. Thú vị vì, nhìn vào cái nồi lẩu, thịt không bao giờ thiếu. Khi ăn hết, nếu cần chúng tôi có thể gọi thêm mà không phải trả thêm tiền.
Lúc đầu bọn tôi cũng lo lắng có những món ăn của Nhật không hợp khẩu vị, sau thì thấy cũng thích nghi dễ dàng.
           Trong các chương trình như là thêm vào buổi chiều hôm nay, có việc chúng tôi đến thăm cửa hàng kimono. Ở đó, khách du lịch vừa có dịp tham quan cả cơ sở người ta đang dệt vải để làm ra kimono, và cũng có một buổi biểu diễn thời trang, trong đó những người Nhật trình bày cách sử dụng trang phục này.
Điều “rất Nhật” ở đây lại chính là cái bề ngoài "không chuyên nghiệp", nó ngay lập tức gợi nên một thoáng thất vọng ở những người Việt thạo đời. Ra vào đi lại trên sân khấu lúc này không phải là những cô gái chuyên môn trình diễn thời trang, mà chỉ những người phụ nữ bình thường, tưởng như họ đang đi ngoài phố, vừa được mời vào.
Phụ nữ Nhật nói chung không đẹp, rất ít khi chúng tôi phải sững sờ cả người như khi sang Trung quốc, bắt gặp các cô gái còn chất quý phái hôm qua. Những cô gái Nhật biểu diễn thời trang ở xưởng làm và bán kimono cũng không thể gọi là đẹp. Họ trình diện trước du khách như những người thông minh, nghiêm túc, tự trọng, có sự cởi mở với người bên ngoài, mà vẫn giữ cho riêng mình đời sống nội tâm. Những bộ trang phục họ mang ra trình diễn hôm đó không phải là những hàng đắt tiền mà đám dân du lịch Việt Nam – những người đang thèm tiêu tiền -- háo hức. Nhưng họ đâu có tính chuyện câu khách. Họ chỉ muốn giới thiệu một nét văn hóa Nhật.
Những dư âm của cuộc động đất
Tiếp tục câu chuyện về người Nhật trong sự so sánh với người Việt Nam. Sự kiện động đất xảy ra cách đây mấy năm vẫn còn trong kí ức người Nhật như chuyện mới xảy ra năm ngoái tháng trước hôm qua. Nhưng, chính lúc đó thì phẩm chất dân tộc của họ được bộc lộ.
Đức nói rằng  ở đây đã lâu, song chính anh cũng rất ngạc nhiên vì cách phản ứng của người Nhật với động đất.
Ví dụ như, khi Tokyo mất điện, người ta đi bộ về nhà có khi đến hàng vài chục cây số, cái cửa hàng bên đường tung hàng ra để phục vụ người đi lại, mặc dù họ không có tiền. Khách sạn cho người đi đường vào ở nhà và không tính tiền.
Sau đó, tinh thần và nghị lực của người Nhật cũng bộc lộ ở việc sự nhất trí của xã hội trong việc khắc phục hậu quả tai họa. Sau động đất, nhà nước cắt điện một số vùng thì các vùng khác cũng tự động cắt theo giúp nhà nước có được lượng điện dự trữ. Khi  đi làm việc, có lệnh chính phủ, công chức không dùng caravat để tránh giặt giũ nhiều, thì người thường cũng tuân theo .
Cả nước bao giờ cũng làm quá hơn so với mức chính phủ yêu cầu. Chỉ có câu khẩu hiệu nêu ra và viết trong các taxi: Nhật Bản hãy cố gắng. Mấy chữ ngắn ngủi thế thôi, mà người Nhật đã hiểu rất nhiều.
Trở lại với ý nghĩ mới hình thành trong tôi mấy ngày nay, hình như với người Việt Nam thì người Nhật ở dạng đảo ngược. Người mình sống trong sự cạnh tranh, phải lấy dối trá làm đầu khi quan hệ với nhau. Trong quan hệ với nhà nước và cộng đồng, càng trục lợi kiếm chác cho cá nhân càng tốt. Ở Nhật, giữa cá nhân và cộng đồng có niềm tin chắc chắn. Luôn luôn người ta tin rằng, những nỗ lực cá nhân của người ta sẽ được xã hội hiểu, những người tự trọng không thể làm khác.
Chuyện quanh những ngôi chùa
Ngày cuối cùng ở Nhật
Mấy hôm trước, chúng tôi đã đi qua những thành phố nổi tiếng của xứ sở này như Kyoto, nhưng dù thế cũng chỉ là lướt qua. Hôm nay cũng vậy, mang tiếng là được đến kinh đô cổ kính của nước Nhật là Nara, nhưng chúng tôi cũng chi được đi qua phố xá một quãng, sau đó được  dẫn đến thăm ngôi chùa cổ đọc theo chữ Hán là Đông Đại Tự.
Trên đường phố Nara, bắt gặp những ngôi nhà cổ, loại nhà một tầng mà chắc chắn đã có từ rất lâu đời. Trong việc xử lí những di sản này, chỗ khác của người Nhật vẫn rất rõ. Họ có sự bố trí thế nào để những ngôi nhà cổ rộng rãi hòa hợp tự nhiên với những cao ốc hàng chục tầng bên cạnh,-- việc này gợi cảm giác những người sống trong ngôi nhà cổ là những cư dân lâu đời ở đất này, có thể là họ còn giàu có nữa kia, thì mới được ở trong những ngôi nhà đó.
Còn ở Việt Nam bên cạnh những cao ốc thường khi cũng có những ngôi nhà rách nát, làm hỏng hết cảnh quan chung. Những cuộc đền bù bất minh, hoặc tâm lý thấy ai giàu có là ghen lồng ghen lộn, ì ra ăn vạ…đã là nguyên nhân làm cho cái cũ cái mới không thể chung sống hòa hợp.
Hai bên đường tới Nara, du khách cũng bắt gặp rất nhiều ngôi chùa. Đây là một địa điểm được mệnh danh kinh đô của Phật giáo, đã từng là địa điểm tổ chức Đại hội Phật giáo thế giới.
Nhưng một chuyện buồn lại bắt đầu len vào, khó mà quên được. Đức hướng dẫn viên chỉ hai bên đường và nói rằng ở đây có rất nhiều cửa hàng bán đồ dùng dành cho các nhà sư. Anh kể tiếp, nhiều nhà sư Việt Nam đa đến Nara này, và điều mà người Nhật bản xứ đã sửng sốt là những nhà sư đó đã mua những trang phục đắt tiền nhất toàn loại những nhà sư các nước khác không dám mua.
Đức có người bạn đã đi theo đoàn Phật giáo ấy, chứng kiến cảnh mua bán của các vị sư. Với thói quen của người Sài Gòn, người bạn ấy có hai phản ứng. Một là lập tức tính sẽ tổ chức những của hàng tương tự ở Việt Nam để bán cho giới tu hành hám chuyện làm dáng. Hai là nhiều lúc nghĩ không muốn thành Phật tử nữa bời vì không hiểu vì sao sư mô Việt Nam lại trần tục đến như vậy.
Một chút so sánh và cảm giác về một nước Nhật quá xa xôi
Khi đi trên đất Nhật tôi hay nhớ lại những lần đến các xứ khác.
Du lịch Trung Quốc, tôi nhớ không chỉ là những lâu đài tráng lệ hay những viên lâm cổ kính sang trọng – không khí như trong phim Hồng lâu mộng -- mà tôi còn thấy ở đây có những mặt trái, tức cả đời sống cùng cực của người lao động bình thường.
 Ở Bắc Kinh, tôi đã vào những ngõ nhỏ mà ở đó người ta , từng cụm dân trong hồ đồng,  phải dùng hố xí tập thể, và con đường quanh co là những mái nhà lợp tôn, lợp ngói cổ cái thấp cái cao như những hẻm nhỏ Hà Nội. Tôi cũng thấy người ta buôn gian, bán lận, nói thách, làm hàng giả theo lối làm tiền chém du khách không tiếc tay.
Bởi Việt Nam luôn là Trung quốc bị hạ thấp hẳn xuống thu nhỏ hẳn lại cái tốt bớt dần cái xấu tăng thêm, nên tôi càng hiểu những tệ hại của xứ mình không biết bao giờ mới khắc phục được.
Ngay cả với nước Nga nửa Âu nửa Á, tôi cũng thấy điều gì đó tầm thường dung tục. Hồi còn Liên xô, đó là những đống đất xây dựng ngổn ngang ngay ngoài cửa cách hàng rào sân bay không xa; những phiên chợ nông trường lèo tèo; đám đầu trọc nghênh ngang ngoài đường. Và bây giờ ở nước Nga của Putin, cái tôi còn nhớ khi đọc các bản tin, là những làng xóm vắng vẻ, người đàn ông say rượu, những người đàn bà chỉ lo trau chuốt để bán mình cho các nhà tư sản mới nổi.
Tóm lại thì ở đâu cũng có cái gì đó gần gũi với mình.
Ngược lại, đến với nước Nhật, từ lâu tôi cũng biết là đồng văn đồng chủng, da vàng mũi tẹt, nhưng ấn tượng còn lại thì lại là một cái gì khác hẳn so với những ấn tượng đi Nga đi Trung Quốc.
 Tôi thấy xã hội Nhật là một cái gì quá đồng đều và quá hoàn chỉnh, do đó là quá xa xôi, người mình không biết bao giờ mới có thể có một xã hội hợp lý như của họ.
Tình thế đó của nước Nhật toát ra không phải từ không khí sinh hoạt của đường phố mà nó thấm vào trong cách sống cách nghĩ của từng con người, cũng như lối sống rời rã, cái năng động hỗn loạn, và tâm lý bèo dạt mây trôi đã thấm vào trong cách tổ chức xã hội của người Việt.
Nhớ lại khoảng thời gian mấy năm 75-76. Quá say sưa vì chiến thắng, người mình có cảm tưởng rằng đã đánh Mĩ được thì làm gì cũng được. Tôi nhớ không phải ở người dân thường mà ở những cấp lãnh đạo cao nhất hồi ấy đã có ngưỡng vọng có ngày Việt Nam sẽ đuổi kịp Nhật. Công thức mà tôi còn nhớ như in là lời truyền miệng như thế này: “Thôi, nói 20 năm thì hơi lạc quan quá, độ 30 năm nữa thì chúng ta sẽ đuổi kịp Nhật”.
Nhắc lại ảo tưởng đó để hiểu rằng, chiến tranh để đẩy chúng ta chui vào sừng trâu, và ra khỏi chiến tranh chúng ta đã xa lạ với thế giới như thế nào. Ta chẳng hiểu gì về người, mà cũng chẳng hiểu gì về chính mình.
 Từ đó, trong cái thế giới hiện đại đang thay đổi từng ngày, ta vẫn nhắm mắt mở, bước đi loạng choạng xiêu vẹo.
Trong sự vội vã điên cuồng lo làm ăn sinh sống, xã hội Việt sau chiến tranh đã trở thành một xã hội mất hết tự tin. Không ai bảo ai, không dám thú nhận, song trong thâm tâm, nhiều người chỉ còn tin rằng sẽ chẳng bao giờ chúng ta  theo kịp thiên hạ. Cách sống thời thượng nhất lúc này là có cái gì bòn mót mang bán lấy tiền. Ăn cắp của nhà nước cũng được, lột da nhau cũng được, miễn có tiền. Rồi đi nước ngoài mua sắm những thứ xịn nhất, mới nhất, hiện đại nhất. Rồi lấy đó làm niềm tự hào rằng người mình cũng đang có sự tiến bộ vượt bậc theo kịp các nước trên thế giới.
Mấy năm gần đây, nhờ sự trợ giúp của phía đối tác nước ngoài, các trường đại học ở ta thường mở ra các cuộc hội thảo văn học so sánh, trong đó nhiều báo cáo của giảng viên Việt trình bày như là có một bước tiến song song giữa văn học Nhật Bản hiện đại và văn học VN thế kỷ XX, rồi bước tương đồng giữa văn học Nhật đương đại và văn học Việt Nam hôm nay. Trên một số phương diện khác của đời sống cũng vậy. Một cái gì giống như ảo tưởng đang chi phối cái nhìn người Việt khi chúng ta làm cái việc đối sánh giữa mình với người, và các đồng nghiệp Nhật  vì lịch sự cũng không tiện bác bỏ. Thường những lúc nghe vậy, trong tôi có cái cảm giác xót xa như khi thấy người ta xoa đầu mình coi mình là một lũ trẻ con. Trong những ngày du lịch bụi ngắn ngủi này, cái cảm giác xót xa ấy lại trỗi dậy để mà càng cảm thấy nó một cách thấm thía hơn. 
V.T.N/Reds.vn
Đầu trang
Giữa trang
Cuối trang