Phim hay không cần thoại

Spring, Summer, Fall, Winter … and Spring
(Xuống cuối bài đăng để xem phim)

Xuân, Hạ, Thu, Đông... và Xuân là 1 phim đặc biệt của đạo diễn Hàn Quốc Kim Ki-duk, phim vừa có nét dục vọng bản ngã như trong “Bad Guy” (2001) hay “The Isle” (2000) của ông, lại vừa phiêu diêu thoát tục trong cái đẹp hút hồn của tự nhiên. Phim rất ít đối thoại, xuyên suốt thời gian là sự luân hồi của bốn mùa, là cuộc sống trần tục ngay trong cửa Phật; xứng đáng là 1 bài thơ tuyệt tác về đời người, về cõi luân hồi. 

Bộ phim bắt đầu nhẹ nhàng với phong cảnh mùaXuân, giữa mặt hồ lặng sóng có 1 ngôi chùa còn cổng chùa thì lại nằm xa xa trên bờ, hai bên cửa là hai vị hộ pháp. Người xem có thể nhận ra ngay sự độc đáo sáng tạo khi ngắm nhìn ngôi chùa như 1 ốc đảo giữa mặt hồ xanh. Trong phong cảnh thoát tục đó, chỉ có 2 con người đang sống là sư ông và chú tiểu lên bảy. Cuộc sống tĩnh lặng trôi đi, thanh thản như nước mặt hồ. Trong những năm tháng đầu đời êm đềm đó, bài học lớn nhất mà chú tiểu được sư ông dạy cho là bài học về nhân sinh thiện-ác. 

Đến khi Hạ sang, chú tiểu đã trưởng thành đến tuổi dậy thì, đã dần hiểu biết về sự thăng bằng của trời đất, âm dương giao hòa. Câu chuyện bước sang một khúc ngoặt khi có 1 cô gái đến chùa để chữa bệnh trầm cảm, điều đó như một nét chấm phá đổi thay, điểm tô vào cuộc sống thoát tục mười mấy năm nay của ngôi chùa nhỏ. Trong sự xao động đó, chú tiểu có lẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất! cầm lòng không được, chú đã bước qua ranh giới mà nhà Phật cho phép .

Hạnh phúc trong sự khám phá mới về cuộc sống, chú tiểu và cô gái tận hưởng với nhau giữa cái bao la của trời đất, nhưng sư cụ đã nhận ra mối quan hệ đó. Cô gái đi khỏi chùa để lại sự day dứt cho chú tiểu. Vấp ngã trước bản năng, chú tiểu bỏ chùa đi tìm người yêu, còn sư cụ, như thấy trước cái yếu đuối rất con người đó, đã không cản lại. 

Nhiều mùa nữa qua đi, vào một mùa Thu khi lá phong đã đỏ ối bên bờ hồ, chú tiểu năm nào giờ đã gần 30. Sau nhiều năm sống giữa cái trần tục đời thường, chú lại học thêm được bài học về bộ mặt con người, chú đã giết người vợ phụ tình và nay trở lại ngôi chùa cũ nhằm tìm kiếm lại sự bình lặng cho tâm hồn. Tuy nhiên, gieo nhân nào thì gặp quả nấy. Cảnh sát đến bắt chú đi. Trước khi đi, chú còn kịp khắc xong bài Kinh Bát Nhã ngay trên sân chùa 

Chú bị bắt đi rồi, sư ông thì ngày một già đi và ông qua đời sau đó vài năm, ngôi chùa thực sự chìm vào trong không gian u tịch. 

Mùa Đông đến, tuyết rơi phủ kín ngôi chùa, còn mặt hồ thì đã đóng băng, đã hơn 10 năm nơi đây không một bóng người, cảnh vật đã tiêu điều. Năm đó, có 1 người đàn ông trung niên đạp tuyết về đây, đó chính là chú tiểu ngày xưa khi đã mãn hạn tù. Giờ đây cô độc giữa thế gian, ông lại trở thánh sư trụ trì, một mình tu luyện để thoát bến mê. 

Vậy là đã qua gần nửa đời người, cái vòng luân hồi năm xưa dường như tái diễn khi một buổi sớm mai có 1 người đàn bà mang con bỏ lại chùa, sư ông đã nhận nuôi nó. 

Một mùa Xuân mới lại sang, đứa trẻ lớn lên thành chú tiểu, lại dáng vẻ ngây thơ và nụ cười hồn nhiên của 40 năm về trước, còn sư ông lúc nãy đã trải nghiệm được vị đắng của trần gian, giờ đây tư lự như thầy mình năm xưa, nén 1 tiếng thở dài khi cảm thấy cái hữu hạn của đời người trong cái trầm luân của thời gian và sự rộng lớn của không gian. Sẽ lại có những cuộc đời và duyên nghiệp đi qua, bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông cũng như Sinh, Lão, Bệnh, Tử; khắc nghiệt và vô hình, chỉ có con người là bất lực trôi theo nó mà thôi. 

ST 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Một bộ phim rất lạ về chủ đề, rất ít lời thoại (chỉ khoảng 200 câu suốt chiều dài phim), chủ yếu diễn tả bằng ngôn ngữ hình ảnh và phong cảnh thì khỏi phải chê.

Khi xem xong, phim này sẽ gợi nhớ đến một truyện ngắn "Thương Nhớ Hoàng Lan" của Trần Thuỳ Mai mà tôi sẽ giới thiệu ngay sau bài đăng này.

Mời các bạn xem phim!